Arata Isozaki laureatem Nagrody Pritzkera w 2019 roku!

Na co dzień piszemy o polskiej architekturze, natomiast zdecydowanie warto wspomnieć o jednym z najbardziej prestiżowych wyróżnień w dziedzinie architektury na świecie – Nagrodzie Pritzkera, zwanej potocznie architektonicznym Noblem. W tym roku pamiątkowy medal odbierze japoński architekt – Arata Isozaki. Znany na całym świecie projektant jest już ósmym laureatem nagrody pochodzącym z Japonii.

Więcej informacji o Nagrodzie Pritzkera: The Pritzker Architecture Prize

Arata Isozaki

„Przekracza ramy architektury, by zadawać pytania wykraczające poza nasze czasy i granice.”

Arata Isozaki, wybitny japoński architekt, urbanista i teoretyk, został wybrany na laureata Nagrody Pritzkera w 2019 roku, nagrody, która jest znana na całym świecie jako najważniejsze wyróżnienie w dziedzinie architektury.

Projektant uznawany jest za wizjonera. Jego głębokie zaangażowanie w „sztukę przestrzeni” i ponadnarodową metodologię są widoczne już od 1960 roku. Architekt został doceniony także za dialog między Wschodem i Zachodem, reinterpretując globalne wpływy w architekturze i wspieranie rozwoju młodszych pokoleń. Jego precyzja i talent są widoczne poprzez opanowanie międzykontynentalnego zakresu technik budowlanych, interpretacji miejsca i kontekstu.

Jury Nagrody Pritzkera stwierdza: „Posiadanie głębokiej wiedzy na temat historii i teorii architektury, a także awangardowe podejście, poszukiwanie znaczącej architektury, co znalazło odzwierciedlenie w jego budynkach, które do dnia dzisiejszego, przeciwstawiają się stylistycznym ramom, stale się rozwijają i zawsze są świeże.”

Ōita Prefectural Library / zdjęcie dzięki uprzejmości Yasuhiro Ishimoto
1962-66 Ōita, Japonia

Kitakyushu Central Library / zdjęcie dzięki uprzejmości Yasuhiro Ishimoto
1973-74 Fukuoka, Japonia

MoLA / zdjęcie dzięki uprzejmości Yasuhiro Ishimoto
1981-86, Los Angeles California, Standy Zjednoczone

MoLA / zjęcie dzięki uprzejmości Hisao Suzuki
1981-86, Los Angeles California, Standy Zjednoczone

Pierwsze sukcesy Isozakiego w architekturze miały miejsce po alianckiej okupacji Japonii, kiedy to kraj starał się odbudować na ruinach po II wojnie światowej. „Chciałem zobaczyć świat na własne oczy, więc podróżowałem po całym świecie, zanim skończyłem trzydzieści lat. Chciałem poczuć życie ludzi w różnych miejscach. Często zwiedzałem nie tylko Japonię, ale także świat muzułmański, wioski w głębokich górach Chin, południowo-wschodniej Azji i metropolie w Stanach Zjednoczonych. Usiłowałem znaleźć jakikolwiek sposób na zrobienie tego, a przy tym wciąż pytałem: „czym jest architektura?” – wspomina Laureat.

Isozaki nie tylko rozszerzył swoje starania na fizyczną rekonstrukcję swojego rodzinnego miasta, ale także na nowo zdefiniował wzajemną wymianę między społeczeństwami wschodnimi i zachodnimi, umożliwiając m.in. w Japonii kontakt ze sztuką europejską i amerykańską, szczególnie w latach osiemdziesiątych.

„Isozaki był jednym z pierwszych japońskich architektów, którzy budowali poza Japonią w czasach, gdy zachodnie cywilizacje miały ogromny wpływ na Wschód, czyniąc jego architekturę prawdziwie międzynarodową” – komentuje Tom Pritzker, prezes Hyatt Foundation. „W globalnym świecie architektura potrzebuje tej komunikacji” – dodaje.

Jego budynki wyglądają na proste, nieskomplikowane i geometryczne formy, ale są przepełnione myślą i ideą. Muzeum Sztuki Współczesnej w Los Angeles (1981-1986 Los Angeles, Stany Zjednoczone) było pierwszą międzynarodową realizację architekta. Chociaż kontrowersyjny i geograficznie wymagający, budynek z czerwonego piaskowca został zaprojektowany z wyczuciem skali, przy jednoczesnym zastosowaniu złotego podziału i teorii yin yang, odzwierciedlając charakter relacji zachodu i wschodu.

Palau Sant Jordi / zdjęcie dzięki uprzejmości Hisao Suzuki
1983-1990, Barcelona, Hiszpania

Art Tower Mito / zdjęcie dzięki uprzejmości Yasuhiro Ishimoto
1986-90, Ibaraki, Japan

Nara Centennial Hall / zdjęcie dzięki uprzejmości Hisao Suzuki
1992-1998, Nara, Japonia

Awangardowe podejście Isozakiego jest płynne, dostosowujące się do potrzeb i wpływów każdego środowiska poprzez koncepcję wzajemnie powiązanych czasu i formy zwanej „ma„. Połączenie globalnych standardów z lokalną tożsamością uwidacznia się w jego kompleksowym, międzykulturowym podejściu, które odzwierciedla głęboką wrażliwość na konkretne potrzeby, kontekst środowiskowy i społeczny. Ceramic Park Mino (1996-2002 Gifu, Japonia), muzeum ceramiki usytuowane w kaskadowej dolinie, zachowuje otaczającą roślinność, będąc jednocześnie przedłużeniem topografii terenu poprzez odkryte tarasy widokowe zbudowane z lokalnych materiałów. Palau Sant Jordi (1983-1990 Barcelona, Hiszpania), zaprojektowany na Letnie Igrzyska Olimpijskie w 1992 roku znajduje się częściowo pod ziemią, dzięki czemu zminimalizowano profil obiektu mogącego mieścić 17 000 osób i umożliwiono otwarcie widokowe na okoliczne wzgórze Montjuïc. Kopuła dachu została zbudowana zgodnie z katalońską sztuką, podczas gdy pochyłe formy były inspirowane przez świątynie buddyjskie, a lokalne materiały takie jak cegła, dachówka, cynk i trawertyn zostały użyte jako wykończenie.

„Isozaki jest pionierem w rozumieniu, że potrzeba architektury jest zarówno globalna, jak i lokalna – te dwie siły są częścią jednego wyzwania”, mówi Justice Stephen Breyer, przewodniczący Jury. „Od wielu lat stara się przekonać poszczególne regiony i miejsca na świecie, które mają długie tradycje w architekturze, iż architektura nie ogranicza się do tych tradycji, ale pomaga je szerzyć, jednocześnie ucząc się od reszty świata.”

Jury zwraca również uwagę na wsparcie i działalność laureata, który wspierał architektów w początkach ich kariery, a od tego czasu stali się wyróżniającymi postaciami.

Prace Isozakiego są realizowane już od sześciu dekad. Architekt ma w dorobku ponad sto zrealizowanych projektów w Azji, Europie, Ameryce Północnej, na Bliskim Wschodzie i w Australii.

Isozaki jest 46. laureatem Nagrody Pritzkera. W maju tego roku odbędzie się we Francji ceremonia rozdania nagród Pritzkera w 2019 roku wraz z publicznym wykładem w Paryżu.

Domus: La Casa del Hombre / zdjęcie dzięki uprzejmości Hisao Suzuki
1993-1995, A Coruña, Hiszpania

Ceramic Park Mino / zdjęcie dzięki uprzejmości Hisao Suzuki
1996-2002, Gifu, Japonia

Ice Hockey Stadium, Pala Alpitour / zdjęcie dzięki uprzejmości Alessandra Chemollo
2002-2006, Turyn Włochy

Ice Hockey Stadium, Pala Alpitour / zdjęcie dzięki uprzejmości Hisao Suzuki
2002-2006, Turyn Włochy

Allianz Tower / zdjęcie dzięki uprzejmości Alessandra Chemollo
2003-2014, Mediolan, Włochy

Qatar National Convention Center / zdjęcie dzięki uprzejmości Hisao Suzuki
2004-2011, Doha, Katar

Shanghai Symphony Hall / zdjęcie dzięki uprzejmości Chen Hao
2008-2014, Shanghai, Chiny

Lucerne Festival Ark Nova / zdjęcie dzięki uprzejmości Iwan Baan
we współpracy z Anish Kapoor
2011-2013, 2014 Miyagi / 2015 Fukushima / 2017 Tokyo, Japonia

Nagroda Pritzkera