Domy ze Skrzelami pracowni Superhelix to zespół 3 budynków mieszkalnych pod Krakowem. Aby zapewnić mieszkańcom prywatność w intensywnej zabudowie, okna poszczególnych mieszkań zostały skręcone. Kątowo ułożone okna wpuszczają także do wnętrza mieszkań więcej światła. Nietypowe lukarny i załamania tworzą charakterystyczną formę budynków, stąd też nazwa – Domy ze Skrzelami.
Domy ze Skrzelami
Architekt: Superhelix Pracownia Projektowa – Bartłomiej Drabik | E-mail: bartek@superhelix.pl
Zakończenie budowy: 2019
Lokalizacja: Zielonki, Polska
Powierzchnia: 580 m2
Projekt konstrukcji: Marcin Matoga – Konstrukcje Budowlane
Inwestor: DZMT Sp. z o.o. sp. k.
Autor zdjęć: Bartłomiej Drabik
Domy ze Skrzelami
Zespół domów składa się z 3 budynków mieszkalnych, każdy z dwoma mieszkaniami oraz dwóch budynków garażowych. To małe osiedle zlokalizowane jest w południowej części Zielonek, tuż przy granicy z Krakowem.
W okolicy dominuje gęsta zabudowa szeregowa, która powstała w latach 90. ubiegłego wieku. Jednak układ nowej inwestycji nie mógł kontynuować zabudowy szeregowej – zabrania tego miejscowy planu zagospodarowania przestrzennego. Biorąc pod uwagę kontekst miejsca zapis ten wydawał się wyjątkowo niekonsekwentny. Najprawdopodobniej wynika jedynie z tendencji jaka przyjmowana jest w pisaniu nowych planów. Zabudowa szeregowa nie kojarzy się w Polsce dobrze i stwarza wiele problemów urbanistycznych.
Wspomniany zapis wymusił rozbicie budynków oraz zlokalizowanie ich w środkowej części działki. Wynikiem tego była konieczność rozwiązania problemu często występującego w intensywnej zabudowie inwestycyjnej. Typowo ułożone okna nie sprawdzają się najlepiej jeżeli są ułożone naprzeciwko okien innego budynku. Nie dają poczucia prywatności, są zasłaniane, a widok z nich często potrafi być bardzo ograniczony. Nie pomaga przesuwanie okien względem siebie. Dlatego okna zostały skręcone. Taki układ uniemożliwia wzajemne zaglądanie sobie do mieszkań i daje dalsze pole widzenia. Dodatkowo, kątowo ułożone okna wpuszczają więcej światła, ponieważ pomimo tego, że są przy zachodniej i wschodniej elewacji to są skierowane na południe.
Załamania ścian w płaszczyźnie poziomej przechodzą na powierzchnię dachu. Stworzone zostały nietypowe lukarny, doświetlające pomieszczenia na poddaszu. Przez to budynki sprawiają wrażenie jakby posiadały skrzela – stąd nazwa osiedla.
Ściany domów zostały pokryte tradycyjnym tynkiem, a dach blachą w tym samym kolorze. Dzięki temu bryła jest jednolita. Nie występuje typowy podział kolorystyczny na dach oraz ściany. Ślusarka okienna oraz nisze są całkowicie czarne – to podkreśla układ konstrukcji oraz sprawia, że skrzela są jeszcze bardziej czytelne.
Każdy z budynków posiada dwa odrębne mieszkania. Mieszkanie na parterze ma 63m² oraz 4 pokoje. Dwupoziomowe mieszkanie powyżej posiada aż 6 pokoi na 95m² powierzchni użytkowej. Funkcjonalne układy i niewielka przestrzeń przeznaczona na komunikację wewnętrzną umożliwiły uzyskanie dużej liczby pokoi na stosunkowo niewielkiej powierzchni. Odpowiada to zapotrzebowaniom lokalnego rynku mieszkaniowego. Budynki skonstruowane są głównie na ścianach zewnętrznych, dlatego układ wnętrza i liczba pokoi z czasem będą mogły podlegać modyfikacjom zgodnie ze zmieniającymi się potrzebami ich mieszkańców.
