Gdyński Dom Transmodernistyczny projektu Pracowni 111 zlokalizowany jest w malowniczej, willowej dzielnicy w centrum Gdyni, obfitującej w cenne zabytki gdyńskiego modernizmu. Osiedle jest w całości chronione jako układ urbanistyczny. Działka inwestorów znajduje się na szczycie wzgórza, oferując spektakularny, panoramiczny widok na morze i centrum miasta.
Gdyński Dom Transmodernistyczny
Zespół rezydencjonalny – 2 wille w zespole kaskadowym
Lokalizacja: Gdynia
Autor: Pracownia 111
Zespół projektowy – koncepcja: Tomasz Miąskiewicz, Miłosz Stopiński
Zespół projektowy – proj. budowlany / proj. wykonawczy / proj. wnętrz: Tomasz Miąskiewicz, Rafał Nakielski, Dominika Dubasiewicz, Monika Drążkiewicz
Wizualizacje: Blok Studio
Powierzchnia użytkowa: 530+335 m2
Gdyński Dom Transmodernistyczny
Teren, na którym usytuowane zostaną budynki, poza niezwykłym widokiem, charakteryzuje się także nieregularnym ukształtowaniem o bardzo silnym, iście górskim nachyleniu. Optymalny dla ekspozycji spadek w kierunku morza zapewni jego mieszkańcom niezwykłe widoki. Główna ulica stanowiąca drogę dojazdową do posesji znajduje się od południowego-zachodu, co też stanowiło dla projektantów wyzwanie w kontekście nasłonecznienia naturalnym światłem pomieszczeń wewnątrz oraz zapewnienia mieszkańcom prywatności od najbardziej nasłonecznionej części budynku.
Dom osadzony jest w silnie zarysowanym kontekście gdyńskiego modernizmu. Dzielnica, na której powstanie budynek znajduje się także w strefie ochrony konserwatorskiej. Gdyński Dom Transmodernistyczny to nie jest jednak architektura historyzująca, choć ideowo czerpie z postulatów kilku modernistycznych nurtów:
- stylu międzynarodowego (przeszklony parter o otwartym planie, rozległe tarasy rozszerzające plan parteru, konstrukcja piętra opartego na delikatnych słupach),
- funkcjonalizmu kubicznego (jasne i uproszczone bryły budynków),
- stylu streamline (mała architektura wraz z bryłami budynków tworzy silnie horyzontalne, dynamiczne kompozycje z elementami opływowymi.
Wszystkie wspomniane inspiracje zostały podane w ultra-nowoczesnej odsłonie, silnie inspirowanej współczesnym eksperymentem domów profesorskich w muzeum Bauhausu w Dessau – stąd też nazwa „Gdyński Dom Transmodernistyczny”, jako pomost między interpretacją znanych postulatów modernizmu (nie tylko gdyńskiego, ale też międzynarodowego) a jego współczesną, eksperymentalną reinterpretacją (próba rozwinięcia modernistycznych założeń poprzez zastosowanie nowoczesnych technologii, które 100 lat temu były nieosiągalnym marzeniem wielkich mistrzów Bauhausu).
Budynek posiada wyraźny podział funkcjonalny na dom górny i dolny – zarówno w układzie pomieszczeń, jak i formie przestrzennej domu. Obie przestrzenie mieszkalne ukształtowane zostały w spójny, symbiotyczny układ.
Całkowita i bezkompromisowa orientacja zabudowy w kierunku morza ma swoje odzwierciedlenie w usytuowaniu pomieszczeń i kumulacji stref mieszkalnych otwartych na otaczający krajobraz dużymi przeszkleniami po stronie północno-wschodniej. Komunikacja, strefy techniczne i pomieszczenia towarzyszące zaplanowano po stronie południowo-zachodniej, pod ziemią.
Aby rozwiązać problem dostępu światła dziennego do pomieszczeń pozbawionych okien od południa, architekci zdecydowali się na doświetlenie poszczególnych przestrzeni poprzez dach.
Elewacja południowo-zachodnia – front domu górnego – wydaje się zamknięta i milcząca, ale to tylko złudzenie – jest całkowicie przeszklona na parterze (doświetlenie salonu). Od strony ulicy odizolowana została mocno architektonicznym ogrodzeniem frontowym. Pozornie pełna ściana piętra jest ażurowa, przeplatana cegłą szklaną. W słoneczny dzień tworzy minimalistyczny wyraz fasady, a mieszkańcy mogą oglądać malownicze działanie światła na klatce schodowej. Po zmroku – stwarza pełne poczucie prywatności dla strefy nocnej. Dzięki temu dom oferuje maksymalną prywatność jego użytkownikom, ale nie rezygnuje z twórczego wykorzystania światłą południowo-zachodniego.
Piątą elewację stanowią zielone dachy. Garaż i strefy manewrowe ukryte zostały całkowicie pod ziemią lub pod zielnymi tarasami, na dwóch różnych poziomach. Architektura obu willi to kaskadowo-tarasowy układ zabudowy z dolnym domem „wbitym” w zbocze. Rozbudowany program funkcjonalny nowoczesnej rezydencji zlokalizowano pod ziemią.
Koncepcja willi jest nierozerwalnie związana, wręcz ideowo uzależniona od materiałów. Jej forma została niemalże wyciosana w niedoskonałej, ręcznie formowanej cegle. Materiał ten, wraz z dopracowanym detalem, równoważy brutalnie minimalistyczną formę. Gdyński Dom Transmodernistyczny to silna interpretacja pięknymi przykładami modernizmu ceglanego, które są obecne również w Gdyni, a także kilkoma modernistycznymi perełkami z sąsiedztwa, silnie wiążącymi małą architekturę z bryłami budynków w nierozerwalne kompozycje.
