Inna tożsamość. Prezentujemy opracowany przez studentów Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej projekt budynku usługowo-mieszkalnego w Gliwicach – zlokalizowanego w atrakcyjnej części miasta dla inwestorów i projektantów, jednocześnie trudnej ze względu na kontekst i zróżnicowany charakter okolicznej zabudowy.
Other identity – inna tożsamość | Zabudowa działki przy ul. Dworcowej/Dolnych Wałów
Projekt: Adam Tkocz i Barbara Klocek
Prowadzący: dr inż. arch. Joanna Sokołowska-Moskwiak
Przedmiot: Projektowanie w kontekście kulturowym
Uczelnia: Politechnika Śląska, Wydział Architektury
Lokalizacja: Gliwice, ul. Dworcowa/Dolnych Wałów
Data: 2012
Projekt zabudowy działki w Gliwicach.
Słowo wstępu.
Skrzyżowanie ulic: Dworcowej i Dolnych Wałów w Gliwicach – jeden z głównych węzłów komunikacyjnych w tej części miasta Gliwic – to rejon niezwykle atrakcyjny pod względem inwestycyjnym. Doskonale położona pod względem komunikacyjnym działka, widoczna jest zarówno z bliskich jak i dalekich perspektyw. Innym – nie mniej ważnym z punktu widzenia porządkowania przestrzeni obszaru centrum Gliwic jest odtworzenie funkcjonującego na tym obszarze parkingu. Pozwoli to uporządkować strukturę zabudowy miejskiej w tej części Gliwic, a także umożliwi odbudowę wzajemnych relacji i powiązań ze znajdującymi się w bezpośrednim sąsiedztwie: zabytkowej poczty, współczesnego budynku hotelu Qubus, czy zróżnicowanej pod względem formy i detalu istniejącej zabudowy ul. Dworcowej. Poszukiwanie wzajemnych relacji pomiędzy projektowanym budynkiem, a zabudową w jego sąsiedztwie, wprowadzenie w to miejsce nowej funkcji oraz konieczność zapewnienia odpowiednich połączeń komunikacyjnych jest głównym celem.
Idea
Ulica Dworcowa i Dolnych Wałów jak doskonale zdajemy sobie sprawę, a także jak staramy się sprawdzić w czasie analiz urbanistycznych posiada swoje dalekie korzenie w przeszłych wiekach. Działka objęta projektem położona jest przy ważnej trasie komunikacyjnej, która historycznie przebiegała przez Gliwice. Miejsce to jest przedsionkiem wielkomiejskiego salonu – Starego Rynku. Niestety czas i wiele działań prowadzonych w ostatnich wiekach drastycznie obeszło się ze strukturą tej części miasta pozostawiając bliznę w zabudowie. Chęć przywrócenia temu obszarowi tożsamości jaką w przeszłości stanowił było celem opracowania. Wprowadzona nowa zabudowa, jak i sugerowane uzupełnienia w sąsiedztwie mają za zadanie uporządkowanie przestrzeni centrum miasta oraz uzupełnienia luk, które w tkance miasta wyraźnie “bolą”. Przestrzeń objęta projektem była jeszcze w poprzednim wieku zabudowana kamienicami, które możemy poznać ze zdjęć archiwalnych. Także otoczenie posiada historyczną zabudowę, z podziałami i ciekawymi detalami, choć przebieg głównej drogi przelotowej nadszarpną w dużym stopniu stan obiektów. Wspólnie zdecydowaliśmy się na stworzenie nowej tożsamości miejsca, jakości przestrzeni – ducha miasta. Podjęliśmy się próby pogodzenia dwóch światów, które wspólnie tworzyły by przyszłość. Mimo wielu dokumentów mapowych i fotograficznych można było by się pokusić na odtworzenie budynków w ich pierwotnej formie, jednak było by to historyzującym uniesieniem, które było by pozbawione współczesnego realizmu.
Kontekst
Kontekst jest najważniejszym elementem decydującym o formie estetycznej budynku oraz o jego charakterze, który oddziałuje na otoczenie, zmienia je, tak by spełniało prawidłowo swoje funkcje, miało pozytywny wpływ na urbanistykę i społeczeństwo. Podczas analiz przeprowadzonych w trakcie przygotowywania ideogramu poprzedzającego proces projektowy najważniejszymi aspektami były: historia związana z miejscem, na którym znajduje się lokalizacja wyznaczona pod zabudowę oraz położenie samej działki w ujęciu urbanistycznym.
Forma
Projekt jest w całości nowym dziełem architektonicznym. Swą formę częściowo odziedziczył po sąsiadującej istniejącej zabudowie, która jest wprawdzie modernizowana i dostosowywana do działania w nowych warunkach, lecz jej proporcje, układ dachu – kąt nachylenia i wysokość pozostają niezmienne. Proces projektowy zakłada uchwycenie wysokości zabudowy sąsiadującej, stworzenie wewnętrznego dziedzińca. Zabieg ten pozwoli odizolować część działki od hałasu i szumu ruchu ulicznego. Rytm okien uspokaja dynamiczną bryłę budynku. Otwory okienne w fasadzie traktowane są bardziej swobodnie jednak za ich rytm odpowiada wielokrotności odległości 120 cm. Wielkość otworów okiennych pozostaje bez zmian 100 x 250 cm.
Budynek wielofunkcyjny – program funkcjonalny:
1. Na parterze – funkcje pasażu handlowego – odtworzenie miejskiego targu; program usługowy uzupełniony jest w przestrzeni placyku o funkcje kawiarni; na parterze budynku zaplanowano także hole wejściowe do części mieszkalnej i usługowej bezpośrednio z poziomu chodnika, wyjścia z garażu pod budynkiem, pomieszczenia techniczne i gospodarcze; Wszystkie trzony wyposażone będą w dźwigi umożliwiające komunikacje dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich;
2. Na kondygnacjach 03 – 07 przewidziano zlokalizowanie funkcji mieszkalnej- realizacja niewielkich jedno i dwupokojowych mieszkań – spełniających powierzchniowe i funkcjonalne wymagania stawiane dla potrzeb akademickich; dodatkowo na kondygnacjach mieszkalnych zaplanowano pomieszczenia gospodarcze dla mieszkań; mieszkania o podwyższonym standardzie posiadają tarasy.
3. Na kondygnacjach mieszkalnych zaplanowano pomieszczenia usługowe pełniące funkcje klubów mieszkańców i świetlice.
4. Na dwóch kondygnacjach podziemnych przewidziano miejsce dla parkingu samochodów osobowych obsługujących część mieszkalną i usługową budynku, pomieszczenia węzła cieplnego, przyłącza wody, stacji trafo i pom. gospodarcze dla mieszkań, pomieszczenia techniczne obsługujące cześć usługową w budynku itp.
