Konkurs na opracowanie koncepcji architektonicznej zabudowy północno-zachodniego kwartału przyrynkowego Starego Miasta Kwidzyna wraz z koncepcją zagospodarowania terenu
II Nagroda
Projekt konkursowy: R3D3 Pracownia Architektoniczna + Perspektywa Biuro Architektoniczne
Data: Maj 2012
Lokalizacja: Kwidzyn
Zespół autorski:
arch. Grzegorz Ziętek (R3D3)
arch. Agata Dudajek, arch. Krzysztof Machiński, arch. Marcin Matusewicz, arch. Andrzej Machiński, arch. Patryk Pniewski (Perspektywa)
Opis i uzasadnienie przyjętych rozwiązań urbanistyczno – architektonicznych
Kształtowanie architektury w przedmiotowym zadaniu wynika przede wszystkim:
– z poszanowania zastanej sytuacji oraz odtworzenia historycznej zabudowy miejsca;
– z tworzenia ładu przestrzennego Starego Miasta Kwidzyna przez nawiązanie do historycznych form zabudowy oraz rekompozycję przestrzeni publicznych;
– z wysokiej jakości nowoczesnej architektury, która ma dobrze świadczyć o czasie, w którym powstała, a jednocześnie być hołdem dla przeszłości, którą ma zastąpić;
– z kreowania nowoczesnego wizerunku miasta Kwidzyna, osadzonego w przestrzeni pomiędzy średniowiecznymi obwarowaniami a współczesną strefą ekonomiczną;
Dodatkowo, zadanie obciążone jest szeregiem uwarunkowań lokalnych. Najważniejszym z nich jest bezpośrednie sąsiedztwo ze średniowiecznym zespołem zamkowo-katedralnym. Obecność tak unikalnej determinanty kształtuje całość twórczych poczynań w dziedzinie architektury i urbanistyki w najbliższym otoczeniu zespołu. Każdy nowopowstały element przy katedrze powinien prowadzić z nią dialog, być jednocześnie dla niej tłem oraz wartością samą w sobie. Zaproponowana zabudowa ma na celu spełnienie powyższych założeń. Na rynku Starego Miasta znajdują się ruiny ratusza staromiejskiego w formie kubatury częściowo zachowanej wieży oraz rysunku w posadzce jego dawnego obrysu. Proponuje się utrzymanie takiego zagospodarowania. Wprowadzona zieleń oraz woda na placu mają za zadanie stworzyć przyjazny plac miejski, chętnie odwiedzany przez lokalnych mieszkańców. Kolejnym elementem przestrzeni silnie wpływającym na jej percepcję jest zabudowa dookoła rynku w formie bloków mieszkalnych z lat PRLu. To niechlubne dziedzictwo wymaga działań humanizujących przestrzeń w terenie objętym projektem zagospodarowania. Projektowana architektura znajduje się dokładnie pośrodku dramatycznego zestawienia kilkusetletniego zespołu zamkowokatedralnego oraz betonowych bloków. Z owej dramaturgii powinna czerpać swoją siłę wyrazu i harmonijnie łączyć „stare” z „nowym”. Proponowane rozwiązanie dobrze wpisuje się w tę sytuację przez zachowanie podstawowych zasad kształtowania architektury, odpowiednią skalę założenia oraz historyczne proporcje. Istniejąca archiwalna dokumentacja fotograficzne pozwoliła na przeanalizowanie fasad przyrynkowych kamienic, które zostały zburzone. Wnioski z analiz widoczne są w zaproponowanej zabudowie. Są to nawiązanie do historycznej parcelacji terenu, wysokość zabudowy, charakterystyczna trójosiowość fasad kamienic, gra z historyczną formą arkad podcienia rynkowego. Stworzony rytm kamienic z fasadami szczytowymi, przełamany asymetrią pozostałych fasad daje pole do swobody interpretacyjnej kwartału. Naprzemienność fasad rynkowych jest w zestawieniu z pozostałymi elewacjami kwartału zarówno zewnętrznymi jak i wewnętrznymi zaakcentowaniem ich ważności i wyjątkowości w kwartale. Pozostałe elewacje kwartału tworzą modułowe okna rytmicznie pojawiające się na prostych, płaskich ścianach. Zaprojektowana zabudowa została wyposażona w optymalny układ komunikacji poziomej i pionowej. Wszystkie klatki schodowe są doświetlone światłem naturalnym. Wejścia do nich znajdują się od półpublicznej przestrzeni patio wewnętrznego. Z uwagi na niską wysokość budynków, brak wymagań Zamawiającego oraz oszczędność ekonomiczną, klatki schodowe nie zostały wyposażone w dźwigi osobowe. Klatki łączą się z podziemną halą garażową z 68 miejscami postojowymi dla samochodów. Cztery z nich są miejscami rodzinnymi (dwa auta na mieszkanie) a osiem wyposażonych jest w platformy na dwa samochody – optymalne wykorzystanie dużego spadku terenu. Na terenie wokół inwestycji przy ulicach wokół kwartału wygospodarowanych zostało dodatkowych 16 miejsc postojowych. Razem nowy zespół wyposażony jest w 84 miejsca postojowe. Nowe parkingi znalazły się również wokół rynku. Przy miejscach postojowych w garażu podziemnym znajdują się również komórki lokatorskie oraz pomieszczenia gospodarcze.
Na terenie objętym zakresem opracowania znajduje się istniejący budynek mieszkalny wielorodzinny. Znajduje się on w złym stanie estetycznym. Mimo ochrony konserwatorskiej nie posiada on wybitnych walorów architektonicznych. Połączenie nowoprojektowanej architektury z tym budynkiem stanowiło duże wyzwanie projektowe. Finalny pomysł to dodanie łączników pomiędzy istniejącym budynkiem a nowym kwartałem zabudowy oraz proponowana zmiana funkcji obiektu na hotel. Łączniki spełniają jednocześnie kilka celów. Po pierwsze szczerze opowiadają o historii miejsca – mówią, które części kwartału powstały wcześniej, a które później. Dzięki powyższemu, a także swojej unikatowej formie nadają miejscu tożsamość. Jeden z łączników stanowi akcent architektoniczny w fasadzie przykatedralnej i naprowadza turystów oraz mieszkańców na zachowane ruiny studni. Materiał wybrany na obłożenie łączników to panele stalowe imitującej rdzę. Materiał ten występuje w bliskim sąsiedztwie kwartału – na ścianach kinoteatru po drugiej stronie katedry. Działanie to również stanowi element wzmacniający tożsamość miasta Kwidzyna, a także homogeniczność jego przestrzeni publicznych. Oba łączniki spełniają ponadto funkcje użytkowe – w ich wnętrzu zostały ukryte tarasy pokoi hotelowych. Przez perforowane ściany łączników będzie można podziwiać ceglane mury zespołu zamkowo-katedralnego, panoramę w kierunku rzeki Liwy oraz wewnętrzne patio z fragmentami ruin dawnych kamienic przyrynkowych.
Wartością wyjątkową w projektowanym zespole mieszkalno-usługowym jest panorama widokowa w kierunku południowo-zachodnim. Salony mieszkań oraz pomieszczenie biurowe w fasadzie z tym widokiem zostały wyposażone w duże okna oraz liczne balkony. Z walorów widokowych skorzystają również goście hotelowi.
Kolejnymi wytycznymi są punkty zawarte w ustaleniach Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego „Stare Miasto” w Kwidzynie. Z długiej listy wymagań dla tego terenu kluczowymi są zapisy dotyczące ochrony konserwatorskiej. Zapisy o lokalizacji podcieni, o częściach obiektów przeznaczonych do zachowania i ekspozycji zostały potraktowane priorytetowo i konsekwentnie odtworzone w projekcie. Formy do bezwzględnego zachowania i ekspozycji (podmurówka kamienna i studnia) są ogólnie dostępne na terenie wewnętrznego patio. Z kolei zachowane mury, bruki i posadzka kamienna znajdują się w garażu. Częściowo zostały zaakcentowane w rysunku posadzki garażu, a częściowo zachowane w pełnej wysokości.
Innymi czynnikami wpływającymi na proces projektowy są przepisy zawarte w warunkach technicznych, szczególnie przepisy o mieszkaniach w budynkach wielorodzinnych. Wszystkie mieszkania spełniają zapisy dotyczące oświetlenia pomieszczeń światłem dziennym dla zabudowy śródmiejskiej uzupełniającej. Lokale usługowe, poza jednym, dostępne są dla osób niepełnosprawnych.
Opis zaproponowanych rozwiązań technicznych i wybranych materiałów budowlanych
Budynki wznoszone są w technologii tradycyjnej. Fundamenty żelbetowe monolityczne. Ściany nośne oraz międzylokalowe wykonane z bloczków silikatowych gr. 25 cm. Stropy żelbetowe monolityczne, wylewane na mokro na budowie. Ścianki działowe z bloczków gipsowych gr. 8 cm, tynkowane natryskowo. Ściany zewnętrzne dwuwarstwowe, zaizolowane styropianem gr. 15 cm. Okna PCV w kolorze grafitowym, o współczynniku przenikania ciepła U=1,1 W / m2 * K.
Przewiduje się pokrycie elewacji budynków w pierzei przyrynkowej płytami kamiennymi lub włóknocementowymi w odcieniu pastelowym, jasnobeżowym oraz jasnoszarym. Nisze okienne wypełnione są płytkami ceglanymi nawiązującymi dialog z zespołem zamkowo-katedralnym oraz ruinami wieży ratuszowej i dawnych kamienic. Pozostałe elewacje zewnętrzne i wewnętrzne pokryte są fakturowanymi tynkami w odcieniu pastelowym, jasnobeżowym. Łączniki pomiędzy hotelem a nową zabudową kwartału wykonane są z materiału typu Cor-Ten, imitującego zardzewiałą blachę stalową. Dachy kryte blachą stalową lub płytami włóknocementowymi w kolorze zbliżonym do elewacji.
Projekt zakłada wyposażenie obiektu we wszystkie podstawowe instalacje, m.in. zaopatrzenie w wodę z sieci miejskiej, odprowadzenie ścieków sanitarnych do kanalizacji ogólnospławnej, odprowadzenie wód opadowych do kanalizacji deszczowej, zaopatrzenie w gaz z sieci miejskiej, zaopatrzenie w ciepło z sieci ciepłowniczej, zaopatrzenie w energię elektryczną z sieci kablowej, za pośrednictwem stacji transformatorowej, zlokalizowanej w obiekcie „A” przy ulicy Błogosławionej Doroty. Pomieszczenie na odpady stałe znajduje się w obiekcie „D”, dostępne dla mieszkańców, właścicieli lokalów usługowych oraz służb do tego przeznaczonych.
Realizacja inwestycji może być podzielona na następujące etapy:
Etap 1 :
– garaż podziemny zostanie wykonany pod całością inwestycji
– zagospodarowanie patio wewnętrznego
– pierzeja przyrynkowa – południowo-wschodnia
– pierzeja od strony katedry – północno-wschodnia – wraz z łącznikiem z budynkiem istniejącym
Etap 2 :
– pierzeja południowo-zachodnia
– pierzeja od strony rzeki Liwy – północno-zachodnia
