Konkurs ideowy na opracowanie projektu koncepcyjnego zagospodarowania wschodniej części strefy nadmorskiej Kołobrzegu od wejścia do portu na zachodzie do granicy z Ekoparkiem na wschodzie
III miejsce w konkursie
Projekt: VOO Architekci
Zespół projektowy: Marcin Wolszczak, Rafał Wilniewczyc
Współpraca autorska: Lidia Wilniewczyc
Data: Maj 2014
Założenia ideowe i powiązania
Podstawową zasadą przekształcenia i uformowania nowego układu zagospodarowania było utworzenie przestrzeni przejrzystej, otwartej na doznania krajobrazowe, zapewniającej zróżnicowany program.
Pozycja miasta powinna być kreowana na bazie takich sformułowań jak: turystyka – uzdrowisko, jakoś spa, baza sportowa, zieleń, ekologia, ścieżki rowerowe, port, zdrowie, rozrywka, festiwale.
Magnesem przyciągającym mieszkańców oraz przyjezdnych jest styk lądu i wody, gdzie zaproponowano całe gospodarstwo turystyczne takie jak kawiarenki, jadłodajnie, dancingi, marinę, molo, kładki widokowe oraz spacerowe, kreując tym samym różnorodne miejsca kontaktu społecznego wraz z maksymalnym otwarciem ich na morze. Takie rozwiązanie przestrzeni publicznych zapewnia całoroczną dostępność wybrzeża oraz jest współczesną interpretacją Kołobrzegu odwołującą się do historii miasta.
Analizy otoczenia wykazały, że przestrzeń głównych traktów pieszych ma charakter silnie przepływający. Brakuje elementów programowych pozwalających na chwilę odpoczynku dla przechodniów i korzystających z pobliskich usług. Wyróżniono zatem strefy swobodnego przepływu oraz strefy relaksu. Dzięki temu aleje zyskały dostęp do miejsc kontemplacji oraz placów wielofunkcyjnych z zapleczem obiektów obsługujących.
Strefę wypoczynku delikatnie wydzielono z otoczenia głównych szlaków pieszych za pomocą obiektów kubaturowych, lokalizując ją od przeciwnej strony oraz wykorzystując tym samym walory krajobrazowe miejsc. Wyposażono ją dodatkowo w elementy małej architektury takie jak place wodne czy ławki, a także place zabaw i leżaki. W strefie tej znajduje się także miejsce do pozostawienia roweru. Aby wzmocnić ogólnodostępność zaproponowanych rozwiązań całość otoczono alejami skierowanymi w kierunkiem morskim, zapraszając tym samym przechodniów do skorzystania ze stref m.in. relaksu. Takie rozwiązanie nie narzuca się, nie jest agresywne. Subtelnie zaprasza do środka.
Odpowiedzią na zapotrzebowania uzdrowiskowe jest ciągły rozwój oraz bogaty program rehabilitacji fizycznej i psychicznej w postaci ścieżek spacerowej i rowerowych, ścieżki zdrowia, miejsc kontemplacji, wyciszenia, dialogu społecznego, intensyfikacji relacji człowiek – natura. Proponuje się przestrzenie umożliwiające wydarzenia kulturalne, festiwale (np. festiwal barw), plenery malarskie, plenery ze sztuką, maratony sportowe w tym rajdy rowerowe oraz kulturalne „muzyczne spotkania – kierunek amfiteatr”.
Strefa nadmorska jest nieodłączną częścią miasta przeznaczona dla turystów oraz kołobrzeżan. Zaproponowano więc wzmocnienie relacji centrum miasta ze strefą nadmorską poprzez pasy zieleni wprowadzającej, spójnej dla całego opracowania rozwiązaniami parkowymi oraz publicznymi. Turyści odnajdą się w przestrzeniach, są kierowani w wyznaczone dla nich miejsca. Parkingi przewidziano na obrzeżach strefy nadmorskiej.
Kołobrzeg dzięki rozbudowanej strefie komunikacyjnej oraz obiektom charakterystycznym tworzy alternatywę dla dużych ośrodków żeglarsko-turystycznych z zachodu oraz Województwa Pomorskiego. Będąc miastem nadmorskim posiada dodatkowe atuty przyciągające turystów oraz inwestorów. Projekt zakłada rozbudowanie komunikacji morskiej w postaci rozwijania zaplecza żeglarskiego w postaci wizytówkowej mariny jachtowej, otwierając miasto na nowe grono przybyszy podróżujących na wodzie.
Główne założenia:
• Regeneracja założeń funkcjonalnych oraz stworzenie nowych odpowiadających na aktualne potrzeby użytkownika
• Poprawa czytelności układów krajobrazowych / kompozycyjnych dla uzyskania czytelności odbioru
• Wykorzystanie i wzmacnianie walorów miejsca: lokalizacja, komunikacja istniejąca zieleń
• Integracja wielokulturowa
• Różnorodne funkcje kulturowe i rekreacyjne
• Rozwiązania poprawiające przepustowość na newralgicznych obszarach poprzez poszerzenia w miejscach kluczowych oraz dodanie placów uzupełniających
• Ukształtowanie sekwencji przestrzeni publicznych przyciągających i zatrzymujących ludzi swą urodą, wielofunkcjonalnością, ofertą zjawisk i wydarzeń, w tym dojść nad obszar wybrzeża, zejść na plażę, układ dróg, ciągów pieszych, placów
• Ulokowanie obiektów handlu oraz usług w sposób umożliwiając wariantowy podział przestrzeni pod wynajem
• Regeneracja szlaków spacerowych poprzez stwarzanie przyjaznych przestrzeni publicznych zachęcających do spacerów i odpoczynku
• Wzmocnienie relacji parku nadmorskiego z przestrzeniami go otaczającymi
• Racjonalne gospodarowanie przestrzenią i skoncentrowanie działań inwestycyjnych
• Promocja uzdrowiskowo – wypoczynkowego założenia
• Zapewnienie miejsc spotkań pozwalających na dialog społeczny
• Naprawa historycznego dziedzictwa
• Bogata oferta dla turystów żeglarskich
• Stworzenie miejsc, które edukują, bawią i są generatorem życia publicznego
Rozwiązania architektoniczno przestrzenne
Etapowość inwestycji
Projekt zakłada etapowość prac budowlanych w celu najlepszego wykorzystania funduszy publicznych oraz zminimalizowaniu czynników niekorzystnych dla turystów oraz mieszkańców związanych z inwestycją.
Etap I – Budowa głównych ścieżek prowadzących do zejść na plaże, mieszczących w swoim obrębie kubaturę usługowo-handlową. Poszerzenie oraz przedłużenie bulwaru nadmorskiego wraz z modernizacją mola, zapewniającą swobodny przepływ ludzi oraz tworzącą dodatkowe przestrzenie do dzierżawy. Budowa siedziby WOPR-u
Etap II – Budowa ścieżek bocznych, oraz placów wielofunkcyjnych, dopełniając całość założenia o kolejne funkcje. Stworzenie punktów widokowych w postaci wysuniętych kładek ponad chronione wydmy. Budowa przestrzeni kulturalnej w okolicach Kamiennego Szańca.
Etap III – Budowa mariny jachtowej wraz z poszerzeniem plaży od wschodniej części mariny, wykorzystując do tego celu piasek z terenu budowy. Budowa reprezentacyjnego obiektu większej skali.
Dzięki odpowiedniemu umiejscowieniu funkcji wzdłuż wybrzeża odbudowa wraz z modernizacją Morskiego Oka możliwa jest w każdym etapie prac rewitalizacyjnych.
Plaża
Wielofunkcyjna przestrzeń publiczna otwarta na różnorodne atrakcje, tętniąca życiem o każdej porze roku. Główna atrakcja przyciągająca turystów. W powiązaniu z obiektami obsługującymi stanowi samowystarczalny organizm zachęcający do spędzania wolnego czasu.
Plażę pozostawiono otwartą, niczym nie skrępowaną, elastyczną w kontekście mijających lat, odpowiadając tym na dzisiejsze zapotrzebowania. Definiuje się ją jako przestrzeń wielofunkcyjną, otwartą na doznania krajobrazowe, z dostępem do sportu, wzbogacaną atrakcjami wielkoformatowymi oraz mniejszymi kulturowo – rekreacyjnymi.
Wydmy
Projekt zakłada ochronę wydm nadmorskich poprzez umacnianie biochemiczne oraz hydrotechniczne. Dla jak najmniejszej ingerencji zabudową proponuje się umieszczanie zejść na plażę na palach ponad szczytem wydm eksponując tym samym jej walory oraz ograniczając penetrację. W poziomie Alei Nadmorskiej ochrona odbywa się poprzez zastosowanie przegrody będącej wielofunkcyjną balustradą widokową, z możliwością dłuższego wypoczynku. Zieleń niska znajdująca się na wydmie powinna zostać uporządkowana z ekspozycją roślin chronionych.
Zejścia na plażę
Zaproponowana forma jest nowoczesna, dostępna dla osób niepełnosprawnych, posiada trwałą formę, dobrze wkomponowaną w otoczenie, jak najmniej ingerującą w otaczający krajobraz i istniejący układ urbanistyczny. Rozwiązania te zapewniają ponadczasową estetykę obiektów kubaturowych odwołującą się do historii miasta.
Droga spacerowa przy paśmie wydmowym i równoległa droga rowerowa dają możliwość kontaktu wzrokowego i słuchowego z morzem z jednej, a parkiem z drugiej strony. Droga ta sprawia, że zejścia stają się przestrzenią wspólną.
Nawiązując do otaczających terenów zarówno formalnie jak i programowo przewidziano zróżnicowanie programu obsługi i dostępności w zależności od skali zejść. Punkty główne z tarasem widokowym, częścią restauracyjną i obsługą plaży w postaci dwóch obiektów, wypożyczalnią sprzętu plażowego oraz pokaźną przestrzenią do urządzania małych różnorodnych wydarzeń przy morzu. Punkty pośrednie z tarasem widokowym, częścią gastronomiczną wraz z obsługą plaży w formie jednego obiektu oraz całość połączona z morzem kładką na plaży.
Zejścia na plażę zaprojektowano uwzględniając bogatą historię pasa nadmorskiego miasta. Wysunięto je z głównych traktów spacerowych, posadowiono na palach jak najmniej ingerując w wydmę, chroniąc ją oraz traktując jako pomnik przyrody.
Obiekty kubaturowe
Obiekty zlokalizowano w linii kluczowych traktów pieszych. We wszystkich obiektach kubaturowych tworzonych na terenie opracowania zastosowano zasadę otwartego planu. Ograniczono ilość podpór, co pozwala na modyfikowanie przestrzeni wewnątrz. Zastosowany słupowy układ konstrukcyjny jest niezależny od wnętrz obiektów co pozwala na łatwy i elastyczny proces aranżacji oraz wydzielanie modułów. Powstaje tym samym modelowy standard zagospodarowania oraz tworzenia obiektów.
Aleja Nadmorska
Aleja Nadmorska – Aleja Uzdrowienia. Ciągnąca się wzdłuż linii plaży, z towarzyszącą strefą wydmową i starodrzewem, tworzy pasmo unikatowe. Spaja plażę z Parkiem Nadmorskim.
W ramach podkreślania jej walorów przewidziano poszerzenie traktu oraz dostęp do przestrzeni widokowych uformowanych na wydmie poprzez kładki pojedyncze oraz zakończone tarasami widokowymi z obiektami kubaturowymi obsługującymi zarówno plażę jak i aleje z parkiem. Pomiędzy tarasami a aleją wydma zostaje wyeksponowana w największym stopniu.
Poprawiono kontakt wzrokowy traktu porządkując zieleń niską wydm, pozostawiając jedynie gatunki chronione. Dodatkowo w ramach ochrony, wzdłuż alei zastosowano przegrodę będącą wielofunkcyjną balustradą widokową, z możliwością dłuższego wypoczynku po przeciwległej stronie z dużą liczbą ławek skierowanych w kierunku morza.
Park Nadmorski
Wielofunkcyjny obszar powiązany sekwencją różnorodnych przestrzeni zintegrowanych z otoczeniem. Struktura ta powinna być elastyczna dla różnych możliwych scenariuszy rozwojowych. Inwestycje w obszarze Parku należy ograniczyć do tych niezbędnych jak np. procesów rewitalizacji.
Tworząc relację z plażą nadaje silnego wyrazu dla Alei Nadmorskiej, która jest się wybitnie czuła na doznania krajobrazowe. Projektowane korytarze komunikacyjne stają się kładkami nad różnymi przestrzeniami, czyli zielenią, wodą, wydmami, placami.
W zielonych przestrzeniach tkwi ogromny potencjał, który można wydobyć aranżując je w wydarzenia tymczasowe takie jak: „Teatr Lato w Kołobrzegu”, „Spotkania muzyczne – kierunek amfiteatr”, plenery malarskie, ogrody i festiwale sztuki z pawilonami wystawowymi, oraz takie, które przewidziano na stałe czyli obszerne ścieżki rowerowe, ścieżki zdrowia.
Od kierunku południowego na styku z promenadą – ul. Rodziewiczówny i Sikorskiego, przewidziano dostęp do przestrzeni odpoczynku wyposażone w place drewniane oraz wodne, leżaki, place zabaw i stoliki z małą gastronomią. Założenie takie otwiera park na aktywność piknikową.
Przestrzeń parku i otaczających go przestrzeni jest obdarzona niezwykłą energią, o ogromnej sile przyciągania. Architektura powinna być tłem dla środowiska przyrodniczego, ponieważ to ono stanowi ponadczasowe piękno przyciągające tłumy.
Wszystkie proponowane rozwiązania definiuje się jako rehabilitację psychiczną i fizyczną.
Morskie Oko
Ostatnia ikona miasta z czasów świetności kołobrzeskiego uzdrowiska. Projekt zakłada przywrócenie historycznej formy obiektu z wprowadzeniem funkcji hotelowej wraz z salą wielofunkcyjną. Wszystkie pomieszczenie otwierają się w kierunku morza.
Pokoje hotelowe z prywatnymi tarasami od strony plaży, komunikacją zewnętrzną, oraz dodatkowymi atrakcjami w postaci m.in. prywatnego basenu nadają obiektowi wyrazisty, niepowtarzalny styl.
Położenie bezpośrednio przy plaży centralnej „Sali Głównej” pozwala na przenikanie się przestrzeni wnętrza i zewnętrza w korelacji z plażą, regulowaną ogólnodostępność, dzięki czemu plaża w tej części nabrzeża nabiera odmiennego zróżnicowanego wyrazu. Przewiduje się dostępność Sali nie tylko dla gości hotelowych ale również dla całego miasta.
W nawiązaniu do pozostałych projektowanych obiektów wysuwanych z pasa Alei Nadmorskiej, spójność podtrzymuje się dzięki użytym materiałom i założeniom tarasowym, na których ulokowana jest funkcja obiektu.
Dzięki tym rozwiązaniom Kołobrzeg otrzymuje swój wizytówkowy obiekt z czasów świetności, wsparty dzisiejszymi możliwościami architektonicznymi. Staje się punktem charakterystycznym, ponownie „miejscem z duszą”, przyciągającym rzeszę turystów nastawionych na zróżnicowany odbiór atrakcji oraz tych żyjących duchem dawnych czasów.
Wieże widokowe
Kolejnym elementem zagospodarowania obszaru wskazanego do opracowania konkursowego są wieże widokowe. Stanowią punkty pośrednie w ramach etapowania spacerów. Wieże przewidują wielopiętrowe otwarcie na otoczenie. Jednocześnie są ściankami wspinaczkowymi promującymi zdrowy tryb życia. Dają możliwość aranżacji tras (na świeżym powietrzu o różnym stopniu skomplikowania). Są atrakcją turystyczną generującą ruch.
WOPR
Projektowany budynek bazy ratowników WOPR został ulokowany w najlepiej skomunikowanym punkcie wybrzeża z pozostałą częścią rejonu, w sąsiedztwie Kamiennego Szańca.
Obiekt zaprojektowano w formie wieży widokowej z otulającymi tarasami widokowymi, będącymi jednocześnie komunikacją zewnętrzną dla mieszkających w nim ratowników. Zastosowany otwarty plan, przenikanie się zewnętrza z wnętrzem mają ułatwić funkcjonowanie. Ponadto przewidziano:
– w parterze magazyny na sprzęt ratowniczy,
– na piętrach szatnie, sanitariaty, natryski, magazyny, pomieszczenie socjalne, hall, siłownie, fitness, sale szkoleniową, pokoje dwuosobowe z garderobą i toaletą, salę audiowizualną, aneks kuchenny, stanowisko dowodzenia, salę odpraw,
– całość domyka usytuowany na dachu główny taras widokowy.
Budynek jest elastyczny na zmiany oraz modularny dzięki zastosowanej siatce słupów konstrukcyjnych.
Kamienny Szaniec
Zachowano dotychczasowe pozostałości Kamiennego Szańca, usuwając obiekty wpływające negatywnie na tamtejsze walory krajobrazowe. Miejsce to dysponuje ogromnym potencjałem kulturowym dlatego szukając lokalizacji dla budynków usługowo – handlowych zdecydowano się stworzyć szersze przedpole pełniące funkcję miejskiego placu wielofunkcyjnego. Przestrzeń ma pozwalać na organizowanie imprez wielkiego formatu takich jak festiwale np. barw, imprezy plenerowe, wydarzenia kulturalne. Powinna ją cechować otwartość na dialog społeczny.
Marina wraz z zapleczem sportów wodnych
Jedną z odpowiedzi na oczekiwania dzisiejszego odbiorcy jest intensywne rozwijanie potencjału żeglarskiego w postaci żeglarstwa turystycznego oraz sportowego, umożliwiając tym poszerzanie oferty hotelowej i restauracyjnej. W dużej mierze to od tych czynników zależy liczba turystów zagranicznych.
Autorzy projektu zaproponowali w ramach etapowości prowadzonych działań inwestycyjnych marinę na wysokości latarni. W ramach realizacji wizji przewiduje się przeniesienie poprzez wykorzystanie istniejącej konstrukcji hydrotechnicznej oraz piasku poszerzając plażę w innej części nabrzeża.
Zaprojektowana marina dysponuje 134 stanowiskami na jachty żaglowe grupy CS i jachty motorowe grupy BM do 10 metrów długości całkowitej. Wykorzystano pomosty pływające. Przewidziano zespół budynków obsługujących oraz nową lokalizację budynku bosmanatu wraz z zapleczem oraz restauracje.
Obiekt większej skali
Kiedy wybrzeże zacznie przyciągać do Kołobrzegu coraz większą liczbę turystów, niezbędnym kolejnym krokiem miasta będzie wprowadzenie dodatkowego elementu programu w postaci obiektu wielkogabarytowego typu teatr, czy muzeum morskie. Rozwiązanie będzie odpowiedzią na zapotrzebowania przyjezdnych oraz wzmocni relację miasta z morzem, umożliwiając kolejny etap rozwoju.
