Konkurs na opracowanie koncepcji zagospodarowania terenów dworca PKS w Olkuszu
Projekt konkursowy
Zespół:
Klimczak Artur KA+1
Kuchnowska Martyna
dr inż. arch. Karol Krzątała
Data: Luty 2014
Lokalizacja: Olkusz, woj. małopolskie
Idea
Główną ideą koncepcji było stworzenie spójnego i czytelnego kompleksu, który podkreślałby istniejącą funkcję węzła komunikacyjnego, a jednocześnie proponował nowe, rozwijające miasto przedsięwzięcia. Zaprojektowany zespół, kształtowany na podstawie osi widokowych wyznaczonych przez istniejącą zabudowę oraz komunikację, ma za zadanie kontynuować istniejący układ urbanistyczny.Dzięki temu proponowany kompleks nie stanowi zupełnie nowego, odróżniającego się oraz odizolowanego od reszty miasta tworu, lecz uzupełnia wybrakowaną tkankę urbanistyczną w sposób uwydatniający jej najważniejsze elementy. Ważnym aspektem rozpatrywania koncepcji było zastosowanie przemieszania wszystkich funkcji po to, aby nowa zabudowa oraz jej okolica tętniły życiem, a w godzinach wieczornych nie stanowiły obumarłych, pozbawionych ludzi przestrzeni. Całość kompleksu stanowi uzupełniający się, dwupoziomowy układ, który w maksymalnym stopniu wykorzystuje charakterystyczne cechy obszaru po to, aby umożliwić wykreowanie oryginalnej, a jednocześnie funkcjonalnej przestrzeni.
Kompozycja
Kompozycja proponowanego kompleksu opiera się na kierunkach narzuconych przez istniejącą zabudowę oraz siatkę komunikacji. Charakter przestrzenny kompleksu podporządkowany został przede wszystkim kierunkowi ulicy Króla Kazimierza Wielkiego oraz osiom widokowym kadrującym widoki na istniejący budynek dworca PKP. Dzięki temu udało się uzyskać spójny zespół budynków o różnej wysokości, których pierzeje wyznaczają nie tylko główne osie w kompozycji, ale również najwygodniejsze dla użytkowników kompleksu nowe trakty komunikacyjne.
Zabudowa wielorodzinna przy ul. Króla Kazimierza Wielkiego
Jednym z elementów koncepcji jest kompleks budynków wielorodzinnych, znajdujący się wzdłuż ul. Króla Kazimierza Wielkiego. Jest to zespół czterech budynków o identycznej wysokości. Każdy z nich znajduje się na postumencie, na który składają się lokale handlowo- usługowe w parterach. Na wyższych kondygnacjach zaprojektowane zostały lokale mieszkaniowe. Cechą charakterystyczną kompleksu jest wykorzystanie różnicy w wysokości terenu na tym obszarze, które pozwoliło na uzyskanie dwupoziomowego układu komunikacji pieszej. Ważnym elementem jest również dziedziniec wykreowany pomiędzy budynkami, stanowiący odizolowaną od ulicznego hałasu rekreacyjną, zieloną przestrzeń.
Układ ten został umyślnie cofnięty nieco od istniejącej linii zabudowy, aby od strony ul. Króla Kazimierza Wielkiego stworzyć miejsce postoju dla autobusów obsługujących dworzec PKS. Co więcej, zabieg taki pozwolił na uniknięcie przysłaniania szczytów zabudowy zarówno istniejącej jak i projektowanej.
Ważnym elementem, nadającym charakter tej części koncepcji, jest zaprojektowana elewacja budynków wielorodzinnych. Stanowi ją złożona z niewielkich paneli perforowana osłona, której poszczególne elementy mogą być otwierane i zamykane. Dzięki temu mieszkańcy są w stanie we własnym zakresie regulować doświetlanie oraz przewietrzanie swoich mieszkań. Panele stanowić mogą również doskonałą barierę akustyczną, pomagającą dodatkowo wyciszyć lokale mieszkalne.
Dworzec Minibusów
W sąsiedztwie wcześniej opisywanego kompleksu, po jego wschodniej stronie, zaprojektowany został niewielki dworzec minibusów. Składać ma się on z pięciu miejsc postojowych oraz obsługującego go boksu- kiosku wraz z wiatą. Za dworcem minibusów, na północy, zlokalizowany został parking na 28 miejsc postojowych.
Dworzec PKP
Nadrzędnym elementem opracowywanej przestrzeni został istniejący budynek dworca PKP, wyznaczający kierunki oraz parametry dla zaprojektowanego układu. Przywrócony do pierwotnego wyglądu, odświeżony oraz pozbawiony szpecącej jego formę dobudówki, powinien stać się on symbolem rewitalizacji tej przestrzeni. We wnętrzu budynku przywrócone powinny zostać kasy biletowe, co znacznie bardziej podwyższyłoby komfort podróżujących koleją. Przed budynkiem dworca zaprojektowany został plac, który dodatkowo podkreśla wiodącą funkcję istniejącego obiektu w odniesieniu do całego układu.
Przestrzenie publiczne
Jedną z najbardziej istotnych przestrzeni publicznych opracowanych w ramach opisywanej koncepcji jest miejski plac zlokalizowany przed budynkiem dworca PKP. Przestrzeń ta została podkreślona przez pierzeje zabudowy wielorodzinnej od północy, kubaturę biurowca od zachodu oraz budynek dworca PKP od południa. Pozwoliło to na uzyskanie czytelnego, wyposażonego w zieleń oraz różne elementy małej architektury placu. Ważnym jego elementem jest metalowa, wielofunkcyjna konstrukcja, która umożliwia rozłożenie sceny, podestu, lub pełni na co dzień po prostu funkcję tablicy informacyjnej. Omawiany plac stanowić ma strefę buforową, spajającą całość założenia.
Drugą, równie ważną przestrzenią publiczną jest dziedziniec znajdujący się pomiędzy wielorodzinną zabudową wzdłuż ul. Króla Kazimierza Wielkiego. Podłużne, zielone patio stanowi nie tylko przestrzeń rekreacyjną, ale również niewielki pasaż handlowy. Dodatkowe przejścia od ul. Króla Kazimierza Wielkiego w stronę ulicy Składowej zapewniają użytkowników dla lokali znajdujących się w parterach oraz umożliwiają wygodne dotarcie z przystanku PKS na dworzec PKP. Obniżenie poziomu parteru w stosunku do poziomu ulicy pozwoliło na wyciszenie dziedzińca oraz możliwie najefektywniejsze wykorzystanie przestrzeni.
Inkubator przedsiębiorczości
Inkubator przedsiębiorczości to część projektu składająca się z dwóch elementów. Pierwszym z nich jest biurowiec- inkubator ‘zamknięty’, zlokalizowany w pobliżu budynku PKP. Jest to ‘budynek- matka’ z lokalami handlowo- usługowymi w parterach oraz informacją, recepcją i główną siedzibą biura karier, która zarządza całością przedsięwzięcia. Obiekt proponuje powierzchnie biurowe do wynajęcia dla mniejszych oraz większych firm.
Drugą część inkubatora stanowi inkubator ‘otwarty’. Są to połączone ze sobą boksy- kioski, wyposażone w węzły sanitarne oraz magazyny. Każdy z takich boksów oferuje także fragment placu zaprojektowany przed nim. Dwa ciągi obiektów łączy trakt pieszy znajdujący się pomiędzy nimi. Ponadto kioski wyposażone są w witryny od strony traktu oraz w uchylne drzwi od strony placyku. Taka niekonwencjonalna forma inkubatora pozwoliła na uzyskanie możliwych do wynajęcia przestrzeni, nadających się idealnie dla artystów, wytwórców, ale również niewielkich firm. Place znajdujące się przed boksami stanowić mogą także idealne miejsce dla wystaw lub niewielkich targów.
Etapowanie inwestycji
Całość inwestycji to złożony i wielofunkcyjny kompleks, który najsprawniej zrealizowany może być dzięki jej etapowaniu. Działanie takie umożliwiałoby częściowe finansowanie kolejnych etapów z pieniędzy uzyskanych przez sprzedaż lub wynajem wcześniej wybudowanych obiektów, a także płynne spłaty kolejnych transzy kredytu. Etapowanie proponowanej koncepcji mogłoby wyglądać w następujący sposób:
ETAP 1
Budynek A oraz B kompleksu zabudowy wielorodzinnej przy ul. Króla Kazimierza Wielkiego.
ETAP 2
Budynek C oraz D kompleksu zabudowy wielorodzinnej przy ul. Króla Kazimierza Wielkiego.
ETAP 3
Kiosk obsługując dworzec minibusów.
ETAP 4
Inkubator ‘zamknięty’- biurowiec w sąsiedztwie budynku dworca PKP.
ETAP 5
Inkubator ‘otwarty’.
