Muzeum Światło to projekt dyplomowy Emilii Chomiuk wykonany pod kierunkiem Agnieszki Kłopotowskiej na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej. Prezentowana praca była nominowana do finału Dorocznej Nagrody SARP im. Zbyszka Zawistowskiego.
Muzeum Światła
Autor: Emilia Chomiuk
Promotor: dr inż. arch. Agnieszka Kłopotowska
Uczelnia: Wydział Architektury | Politechnika Białostocka
Lokalizacja
Muzeum zlokalizowane jest na Warszawskiej Woli na działce znajdującej się między trzema ulicami: Alejami Jerozolimskimi, ulicą Żelazną i ulicą Chmielną.
Bryła
Forma architektoniczna jest wynikiem analiz urbanistycznych i założeń odnośnie potrzeb funkcjonalnych. Architektura prostej bryły, symbolicznie zyskującej charakter dzięki punktowemu oświetleniu, hołduje światłu podkreślając jego rolę. Najważniejszym symbolem muzeum jest strumień światła wydostający się z podziemnej części Świątyni.
Na jej osi powstała też Wieża Gradientowa domykająca plac główny i naprowadzająca do wejścia głównego (wzorem wieży Św. Teodora, która naprowadza wzrok turystów przebywających na Placu Św. Marka w Wenecji w kierunku Bazyliki). Wieża ta, tylko pozornie dominuje nad całością założenia. W rzeczywistości wraz z korpusem bryły głównej tworzą drogę prowadzącą do Świątyni Światła.
Betonowa bryła muzeum została wkomponowana w otoczenie w taki sposób, że mimo wielu odniesień gabarytowych w stosunku do sąsiedztwa, jej kubatura wyróżnia się w przestrzeni. Główne wejście do budynku umiejscowione zostało od najbardziej uczęszczanej ulicy, czyli od strony Alei Jerozolimskich i jest zaznaczone w bryle przy pomocy obszernego przeszklenia. Betonowe schody nakierowane bezpośrednio na chodnik ulicy Chmielnej zapraszają do bezpośredniego wejścia na dach. Wcięcie w bryle na poziomie parteru od najmniej wyeksponowanej strony odznacza wejście dla pracowników.
Funkcja
Budynek składa się z trzech części. Najważniejszą z nich jest najbardziej niepozorna, niemal w całości umieszczona pod ziemią – Świątynia Światła. To na nią nakierowany jest korpus bryły głównej, halle główne, atrium i wejście.
W największym kubaturowo obiekcie umiejscowione jest całe zaplecze organizacyjne umożliwiające przyjmowanie i selekcjonowanie grup turystów, część administracyjna, powierzchnie pracownicze i magazynowe, czy parking podziemny. Oprócz tego znaczącą część zajmuje szereg wystaw związanych ze światłem, sala widowiskowa, ale też takie pomieszczenia jak „Korytarze iluzji”, „Korytarze luster”, czy „Niebo na dziś”. Dopiero z drugiego piętra korpusu bryły głównej można dostać się do wieży będącej punktem widokowym. Jednak jej najważniejszym zadaniem jest utworzenie gradientowego tunelu, który wyraźnie obrazuje jak z każdą niższą kondygnacją, jest coraz ciemniej – daje to wrażenie „tracenia światła”. Zadaniem tych dwóch naziemnych części budynku jest przygotowanie na zejście do ciemności, która otacza Świątynię Światła. Dopiero tam, w całkowitym mroku odwiedzający dostrzegają co oznacza niedobór światła, niemożność widzenia.
Sama Świątynia jest ostatnim etapem wędrówki, gdzie po odzyskaniu dostępu do światła zwiedzający doceniają wartość posiadania zmysłu wzroku i wdzięczni za to co mają na co dzień mogą spoglądać w niebo przez prostokątny otwór.
Trasy zwiedzania
Dla gości odwiedzających muzeum w zależności od potrzeb i ograniczeń czasowych przewidziano następujące trasy zwiedzania*:
1) Zwiedzanie otwartych wystaw muzealnych, znajdujących się w hallach głównych, na placu głównym, oraz na dachu (strefa I) – całkowicie nieodpłatnie.
2) Zwiedzanie przestrzeń wystawowych strefy II w tym:
– wystawa prezentująca historię światła, wystawa neonów, ekspozycje czasowe,
– „Flesz room”, „Visual room”, sala 3D, „Korytarze iluzji” i „Korytarze luster”.
3) Trasa z wieżą gradientową w roli głównej:
– odwiedzenie punktu widokowego
– obejrzenie wystaw wewnątrz wieży
– „Trasa ciemności kontrolowanej” (m. in. „Przestrzeń domowa”, „Przestrzeń otwarta”, „Ślepy zaułek”, „Przestrzeń uliczna”, „Reflektorium”, „Rain room”, „Sala łagodnego światła”)
– wejście na krótką projekcję do Katedry Światła
4) Wejście na spektakl do Katedry Światła
5) Wejście na spektakl do sali widowiskowej
*dopuszczalne jest dowolne łączenie tych tras
Autor
Emilia Chomiuk
