Konkurs na opracowanie koncepcji zagospodarowania przestrzennego Placu Narutowicza w Warszawie.
Wyróżnienie specjalne
Data: Maj 2013
Lokalizacja: Warszawa
Zespół autorski:
+ UGO architecture – Hugon Kowalski
+ Adam Wierciński
+ Kooper – Magda Piotrowska, Zofia Piotrowska
Zmiany w przestrzeni
REORGANIZACJA PRZESTRZENI PLACU zakłada radykalną zmianę ruchu samochodowego. Trasa biegnąca ulicą Grójecką zostaje poprowadzona podziemnym tunelem, oddając powierzchnię placu pasażerom komunikacji miejskiej, pieszym, rowerzystom oraz spacerowiczom. Równolegle do niej zostały poprowadzone jednokierunkowe wolne pasy ruchu pozwalające na dojazd do posesji mieszkańcom ulic. Pas po zachodniej stronie łączy się z ulicą Barską natomiast trasa po stronie wschodniej biegnie ulicą Akademicką.
NOWA ZABUDOWA zlokalizowana wzdłuż ulicy Akademickiej jest kontynuacją urbanistycznych założeń placu Narutowicza. Dopełnia ona urwaną pierzeję oraz domyka plac od strony wschodniej. Pełni funkcję buforową pomiędzy węzłem komunikacyjnym transportu publicznego a zabudową mieszkaniową a także staje się zapleczem handlowym dla pasażerów i mieszkańców dzięki otwartym parterom o arkadowym charakterze. W całym pasie pod budynkami zlokalizowany jest parking podziemny z wjazdami od ulicy Akademickiej zapewniający niezbędną ilość miejsc parkingowych dla pracowników biur i mieszkańców. Takie połączenie pozwoliło uniknąć trudnych do zagospodarowania powierzchni zielonych znajdujących się na dachach parkingów podziemnych i zyskać dodaną wartość.
TARG KWIATOWO WARZYWNY. W budynku zamykającym pierzeję ulicy Filtrowej proponujemy umieszczenie otwartego targu kwiatowo-warzywnego, do którego przeniósłby się cały drobny handel i gastronomia zajmująca aktualnie nieestetyczne, tymczasowe pawilony. Funkcja ta przyciągnie mieszkańców Ochoty oraz okolicznych dzielnic, wzmocni miejski charakter placu, wzbogaci jego ofertę funkcjonalną.
PLACE pomiędzy budynkami, znajdujące się na osiach biegnących do placu ulic, pozwalają na lokalizację różnego rodzaju funkcji. Mogą na nich znaleźć się letnie ogródki kawiarni i restauracji, czasowe wystawy, park rzeźb czy stacja roweru publicznego.
PLAC AKADEMICKI wytyczony przed budynkiem Akademika zaprojektowany został pod potrzeby mieszkających w budynku młodych ludzi. Znajduje się na nim zadaszona scena z podwyższoną trybuną pozwalająca na przeprowadzanie różnego rodzaju wydarzeń, koncertów, debat czy przedstawień.
TRASA KOMUNIKACJI PUBLICZNEJ biegnie na skraju budynków biurowych a parkiem. Przeznaczona tylko dla ruchu tramwajowego i autobusowego pozwala na zlokalizowanie na niej bezpiecznego i jasnego układu przystanków i przejść dla pieszych. Bufor nowej zabudowy niweluje wszystkie hałasy związane z dziennym i nocnym funkcjonowaniem węzła przesiadkowego.
POMNIK NARUTOWICZA pozostał nieruszony, poprzez zmianę otoczenia, znajduje się on wewnątrz patio trzeciego z budynków. Swoją lokalizacją nawiązuje do poprzedniego stanu placu, staje się odnośnikiem zachodzących zmian.
Komunikacja
TUNEL pozwala na ograniczenie części powierzchni placu przeznaczonej na infrastrukturę komunikacyjną poprzez schowaniu wielopasmowej trasy samochodowej pod płytę parku. Dzięki temu zabiegowi następuje poprawa bezpieczeństwa i komfortu pieszych, rowerzystów i użytkowników przestrzeni zielonych. Jednocześnie zachowana zostaje przepustowość ulicy Grójeckiej ponieważ nie istnieje potrzeba ograniczenia prędkości przejazdu samochodów. Rozwiązanie to odciąża zbiorczą komunikację z mniejszych ulic, zmniejsza kolizyjność skrętów, niweluje hałas w obrębie placu. Podziemny tunel umożliwia pełną prezencję dominującej bryły kościoła oraz wciąga go w projektowaną przestrzeń parku.
KOMUNIKACJA MIEJSKA staje się elementem dominującym w tej części placu poprzez wyznaczenie osobnych zjazdów z ulicy Grójeckiej dla tramwajów i autobusów oraz poprowadzenie ich wydzieloną drogą wzdłuż nowo projektowanej zabudowy. Wyznaczona trasa pozwala na poruszanie się pojazdów w obu kierunkach oraz na lokalizację wygodnych przystanków dla wszystkich linii. Ich sekwencyjny układ jest czytelny zarówno dla mieszkańców jak i turystów, umożliwia wygodne przesiadki, komfortowe wsiadanie do pojazdów komunikacji miejskiej.
Projektowana pierzeja budynków biurowych wzdłuż której poprowadzona jest trasa staje się dzięki umieszczonym w przyziemu funkcją handlowym zapleczem dla czekających pasażerów, pełni też rolę bufora akustycznego dla znajdującej się w głębi zabudowy mieszkaniowej.
Wydzielona droga dla transportu publicznego ułatwia wykonanie skrętu w ulicę Filtrową. Kolizyjność tego skrętu spadła dzięki odciążenia głównego przejazdu aut w kierunku północ – południe.
Wykonanie nawrotu przez tramwaje oraz autobusy jadące z kierunku południowego umożliwione zostało dzięki zachowaniu jednokierunkowej drogi biegnącej wzdłuż ulicy Akademickiej. Takie rozwiązanie pozwala na lepsze wykorzystanie terenu placu, minimalizuje przestrzeń niezbędną do wykonania nawrotów, umożliwia przejazd tramwaju ulicą Akademicką co podkreśla jej miejski charakter.
RUCH ROWEROWY biegnący po krawędzi parku został połączony z dwukierunkowymi trasami biegnącymi po każdej z modernizowanych ulic. Na placach pomiędzy nowo projektowanymi budynkami zlokalizowano parkingi rowerowe oraz stację roweru publicznego.
STACJA METRA planowana przy budowie trzeciej linii mieści się pod parkowym stawem z proponowanymi wyjściami w rejonach północnej części ulicy Grójeckiej oraz Filtrowej. Dzięki takiemu rozwiązaniu istnieje możliwość uzyskania oryginalnych efektów oraz zminimalizowany zostaje wpływ wykopu związanego z umiejscowieniem stacji na stan drzewostanu.
Park
Projektowane rozwiązania komunikacyjne umożliwiły wydzielenie obszernego terenu przeznaczonego na park. Na powierzchni prawie 1,5 hektara znajdują się miejsca przeznaczone dla użytkowników w każdym wieku pomiędzy którymi rozciągają się błonia.
WSTĘGA spacerowa o długości 620 otacza park wraz z Kościołem św. Jakuba. Składa się ona z pasu przeznaczonego na ruch rowerowy, wijącej się ścieżki spacerowej uzupełnionej przez elementy małej architektury i wysoką i średnią zieleń, oraz dwóch torów bieżni przeznaczonej do uprawiania joggingu, jazdy na rolkach, nordic walkingu i innych sportów. Wstęga pełni rolę przewodnika po parku, pozwala oglądać zabudowę dzielnicy ze wszystkich kątów, łączy najbardziej odległe od siebie budynki. Jednocześnie jest elementem wydzielającym park od otoczenia, swoistym ogrodzeniem. Wysokie drzewa wytłumiają dźwięki płynące ze strony miasta izolując osoby znajdujące się w środku.
BŁONIA to otwarta łąka sprzyjająca różnym typom spędzania wolnego czasu. Można na niej piknikować, opalać się, puszczać latawce, wyprowadzać psy. Pozwala także na odbywanie się większych wydarzeń kulturalnych. Na błoniach znajdują się luźne grupy drzew zachowanych z dawnego układu placu Narutowicza. Staną się one punktami orientacyjnymi oraz oazami cienia w lecie.
ZBIORNIK WODNY znajduje się w centrum parku na osi kościoła. Pod nim jest możliwość lokalizacji stacji metra. W jego tafli odbijać się będzie wieża kościoła tworząc atrakcyjny punkt widokowy. Element wodny stanie się magnesem przyciągającym ludzi, wokół niego stworzy się mikroklimat zmieniający duszne powietrze miejskie, będzie sprzyjał wypoczynkowi.
WSZYSTKIE GRUPY SPOŁECZNE zostały uwzględnione przy projekcie parku. Młodzież i studenci oprócz korzystania z placu akademickiego mogą uprawiać różnego rodzaju sporty na zagłębionych w terenie boiskach. Rodzice z dziećmi mają do dyspozycji kilka placów zabaw. Osoby starsze mogą korzystać z różnych atrakcji zlokalizowanych w małych zatoczkach odchodzących od ścieżki spacerowej. Będzie można znaleźć w nich ławki, gry takie jak szachy czy bule, siłownie. Biegnąca wokół parku wstęga zjednoczy wszystkich.
PLAC SPORTOWY to boiska umieszczone w zagłębieniu terenu przy krawędzi wstęgi w pobliżu akademików. Można na nich uprawiać sporty takie jak piłka nożna, koszykówka, ping-pong, rowerowe polo.
TYMCZASOWA KAWIARNIA pojawiać się będzie latem na błoniach. Jej budynek co roku projektowany będzie przez innego architekta. Kawiarni towarzyszyć mogą różnego rodzaju wydarzenia kulturalne, wystawy sztuki, festyny, letnie kino czy spotkania. Podczas całego roku w tym miejscu działać będzie „trzpień” budynku – publiczne toalety.
PLAC PRZED KOŚCIOŁEM utworzony został dzięki wciągnięciu budynku w obszar parku. Wstęga oplata kościół, prowadząc spacerowiczów przez stojącą na tyłach drogę krzyżową. Schody znajdujące się przy wejściu zostały poszerzone, ich wysokość zmniejszona, wprowadzono pochylnie dla niepełnosprawnych. Utworzony miejski plac służyć będzie nie tylko jako miejsce ślubnych fotografii ale niczym schody przez Katedrą Duomo w Mediolanie stanie się miejscem spotkań.
