Konkurs na opracowanie koncepcji Zagospodarowania Rynku w Nysie wraz z terenami przyległymi
I Nagroda
Projekt konkursowy: Grębski Pracownia Architektoniczna – Tomasz Grębski
Data: Maj 2012
Lokalizacja: Nysa
Zespół autorski:
arch. Tomasz Grębski – Grębski Pracownia Architektoniczna, Piotr Guliński
Współpraca:
arch. Rafał Grabarczyk
Proponowane zabiegi projektowe zmierzają do poprawy struktury śródmieścia miasta Nysy. Zmianom została poddana komunikacja kołowa, sieć parkingów oraz trasy rekreacyjne w zieleni.
Ulina Celna – część realizacyjna
Głównym zagadnieniem projektowym jest ujednolicenie obu pierzei ulicy, które straciły jednolity kształt poprzez niekontrolowane rozbudowy parterów i adaptacje ich na usługi.
Aby nadać spójny charakter ulicy Celnej, podnosząc jej walory estetyczne, zaprojektowaliśmy dodatkową warstwę elewacji dla wszystkich bloków, składającą się z horyzontalnej ramy i wertykalnych paneli. Horyzontalna rama spełnia rolę przestrzeni przeznaczonej na nazwy i logotypy firm i lokali usługowych. Spina kompozycyjnie całą ulicę, sprawiając wrażenie ładu przestrzennego. Wertykalne panele ustawione w regularnych odstępach przed witrynami, co 40 cm, rozrzedzają się przy istniejących wejściach do sklepów i klatek schodowych. Obserwowane w zbiegu wydają się zlewać w jedną ścianę przepuszającą tylko światła i cienie, zaś w widoku en face ich rozstaw umożliwia wgląd w witryny sklepów oraz wejścia do jego wnętrza. Projektowana rama jest konstrukcją niezależną, nie ingerującą w elewację sklepów. W całości znajduje się w przestrzeni chodnika, czyli na działce należącej do miasta, co czyni ją realną w realizacji.
Posadzka generalnie składa się z 3 stref: pieszego deptaku z ruchem pieszych wzdłuż ulicy, poprzecznych placów z zielenią, stanowiących również przejścia dla pieszych i elementy zwalniające ruch kołowy oraz strefy parkowania. Każda ze stref wyodrębniona jest innym materiałem. Poprzeczne place akcentujące wnęki poszerzenia i skrzyżowania skracają wizualnie ulicę Celną. Zieleń wysoka podkreśla poprzeczne place.
Ulica Bielawska i Gierczak – teren A
Teren ulicy Bielawskiej przy fragmencie fosy miejskiej pomimo bliskości ul. Celnej jest terenem pozbawionym życia. Likwidacja istniejącego targowiska znajdującego się po drugiej stronie fosy pozwoli odzyskać atrakcyjny teren parkowy w centrum miasta, który przyciągnie tam ludzi. Połączenie ulicy Bielawskiej z terenami zielonymi poprzez 2 pomosty nad fosą scali cały teren podnosząc jego wartość dla mieszkańców. Na pomostach znajdować się będą ogródki letnie restauracji i kawiarni. W obrębie parku projektujemy plac zabaw, deptak nad fosą, a wszystko osłonięte od ruchu kołowego na ul. Gierczak i Moniuszki poprzez gęstą zieleń okalającą park.
Meble miejskie
Wszystkie meble miejskie nawiązują do zaprojektowanej ramy tworzącej elewacje parterów ul. Celnej. Nawiązują materiałem – stal, kolorem – grafit oraz kształtem – powtarzające się żebro.
Ulica Piastowska, Chopina, Gierczak, Moniuszki –teren B
Ruch samochodowy na ulicach Piastowskiej i Chopina został przeniesiony na zachodnią stronę pierzei, jako jezdnia dwukierunkowy, co pozwoliło po wschodniej stronie wygospodarować miejsce na obszerne parkingi (ul. Chopina) oraz tereny zielone rekreacyjne.
Rynek – teren C
Zaletą proponowanej koncepcji jest uwolnienie wschodnich terenów na Rynku od parkingu i ruchu kołowego, co spowodowało wytworzenie dwóch dużych placów: przed Bazyliką Św. Jakuba i Agnieszki oraz przed Domem Starej Wagi. W dotychczasowej sytuacji urbanistycznej Rynek był pozbawiony tradycyjnej, historycznej roli – głównego placu w mieście. Usunięte miejsca parkingowe z Rynku są rekompensowane przez zaprojektowane, liczne miejsca postojowe na ul. Chopina i Piastowskiej. Wschodnia część Rynku zostaje całkowicie wyłączona z ruchu kołowego, za wyjątkiem dostaw do sklepów. Ruch kołowy na Rynku odbywa się jedynie zachodnią pierzeją, jednokierunkowo w stronę ul. Celnej. Zabudowę śród rynkową okalają letnie ogródki restauracji i kawiarni oraz zieleń w donicach.
Zieleń
Tereny zielone zostały połączone w jeden układ dzięki dodaniu brakujących elementów – ciągów zieleni. Park przy ul. Kolejowej, wzgórze nad Bastionem Św. Jadwigi, park przy ul. Emilii Gierczak oraz rozległe tereny zielone przy al. Lompy połączone deptakami pieszymi i ścieżkami rowerowymi tworzą zielony pierścień wokół centrum miasta.
Liczne tereny zielone wokół śródmieścia zostały połączone poprzez dodanie łączącego pierścienia.
Komunikacja kołowa
Wschodnia część Rynku zostaje całkowicie wyłączona z ruchu kołowego, za wyjątkiem dostaw do sklepów. Ruch kołowy na Rynku odbywa się jedynie zachodnią pierzeją, jednokierunkowo w stronę ul. Celnej. Ulica Celna zaprojektowana jako pieszy deptak handlowy z uspokojonym ruchem kołowym jest jednokierunkowa z elementami spowalniającymi ruch: zmiana toru jazdy, zmiana nawierzchni. Tym zmianom towarzyszy zmiana ruchu na ulicach: Bracka – jednokierunkowa w stronę ulicy Celnej, Henryka Siemiradzkiego – jednokierunkowa w stronę Rynku, Kowalska – jednokierunkowa w stronę ul. Piastowskiej. Przeniesienie pasa ruchu kołowego na ul. Piastowskiej i Chopina na zachodnią pierzeję pozwoliło połączyć wieżę Ziębicką z deptakiem na ul. Krzywoustego od Rynku.
Obszary mieszkalne wokół Rynku– tereny wyłączone z opracowania graficznego
W kwartałach zabudowy wielorodzinnej wokół Rynku należy poprawić jakość przestrzeni półprywatnej poprzez uporządkowanie zieleni, wyznaczenie miejsc parkingowym, zmianę mebli na nowe pasujące do charakteru centrum. Ewidentne wydzielenie z przestrzeni publicznej przestrzeni półprywatnej i prywatnej poprzez kształtowanie zieleni, zmianę nawierzchni. W miarę możliwości problemy z parkowaniem rozwiązał by parking naziemny kilkukondygnacyjny lub podziemny.
