Konkurs na opracowanie koncepcji architektonicznej CARBON-ART – Centrum Kultury w Zabrzu przy ul. Słodczyka
Wyróżnienie w konkursie
Pracownia: Warsztat Architektury Pracownia Autorska Krzysztof Kozłowski
Lokalizacja: Zabrze
Data: 07.2013
Autorzy projektu: arch. Krzysztof Kozłowski, arch. Maciej Jaśkowiec, arch. Agata Szymańska, arch. Maria Stankiewicz
Konsultacje akustyczne: dr hab. inż. Andrzej Kulowski
Opis projektu
Kompozycja budynku Centrum Kultury wypływa z opracowań studialnych, funkcji obiektu oraz jego programu użytkowego. Jednak jej sedno tkwi w konstatacji, iż obiekt powinien tworzyć formę wyjątkową, wyróżniającą się, a jednocześnie wypływającą i nawiązującą do przestrzeni historycznej miasta.
Nadto kompozycja nowego budynku wynika z kilku dalszych założeń:
– obiekt winien właściwie współgrać z najbliższym sąsiadem, z obiektem zrewitalizowanej Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej;
– obiekt winien odzwierciedlać ład oraz prostotę układu funkcjonalnego i dążyć do pełnej czytelności swoich elementów składowych;
– obiekt winien budować ciąg skojarzeń, interpretacji dających poczucie otwartości, przyjazności, wspólnoty, bliskości, ale i powagi oraz poczucia wysokiej jakości tam czynionych działań.
Założenia ideowe stanowią podstawowe determinanty kształtowania przestrzeni. I tak kompozycja obiektu osadza się na mocnym, pewnym cokole, który tworzy równocześnie obszerny plac miejski, umożliwiający różnoraką działalność poza kubaturą budynku. Nad cokołem tańczy, unosi się i wiruje zwiewna część budynku. Z cokołem łączy się jedynie poprzez filary kolejnych łuków, które jako forma są mocno obecne w historycznej przestrzeni miasta. Część górna budynku stanowi swoisty lampion rozświetlający otaczającą przestrzeń.
Budynek daje poczucie lekkości, przestrzenności oraz zabawy formą, która sprzyja głębokiemu oddechowi i chwili relaksu. Nadto budynek tworzy przestrzeń przyjazną, nie krępującą i nie budującą barier przed wejściem. Całość, będąc w zgodzie z pryncypiami funkcjonalnymi, uwypukla swój wyjątkowy charakter oraz tworzy spójną przestrzeń, która operuje współczesnym językiem i współczesną formą. Tak zarysowany obiekt ma szansę stać się jednym ze współczesnych symboli miasta oraz być jego rozpoznawalną wizytówką.
Założenia, stając się podstawowymi zasadami kształtowania przestrzeni, wzbogacone zostały o kilka dodatkowych determinant, wynikłych ze szczegółowych analiz obiektu i jego funkcji. Jedną z istotniejszych było stworzenie obiektu wielofunkcyjnego, z pełną możliwością łączenia i separowania funkcji składowych. Nadto poprzez zwartość formy i układ elewacji uzyskano obiekt oszczędny energetycznie oraz oszczędny w swoim codziennym funkcjonowaniu.
Forma zbudowana została jako wynik gry dwóch zasadniczych składowych przestrzeni kształtujących obiekty publiczne tej rangi – budynku i placu. Ze względu na teren lokalizacji i obszerność funkcjonalną, plac jako przedpole, przestrzeń spotkań, oczekiwania, wystaw, koncertów, luźnych zebrań, ulokowany został pod kubaturą budynku.
Plac ulokowany został na monolitycznym, kamiennym cokole, w którym zawarte są funkcje strefy wejściowej, funkcje wystawiennicze oraz pomocnicze, wynikające ze stref dostaw i dojazdów. Monolityczny cokół stanowi symboliczny fundament wszystkich pozostałych elementów obiektu Centrum. Na cokół prowadzą obszerne schody, które stanowią jednocześnie amfiteatralny układ siedzisk. Główne wejście do budynku zlokalizowane jest w kamiennym cokole, od strony ulicy Filipa Słodczyka, tworząc z układem schodów wyjątkowo mocny akcent przestrzenny strefy wejściowej.
Plac – zewnętrzna przestrzeń obiektu uwolniona jest ze stałych funkcji i zawiera w sobie jedynie kubatury komunikacji pionowej z pionami instalacyjnymi. Sposób realizacji placu, minimalna ilość podpór, obudowa szkłem kubatur pionów, ma stworzyć wrażenie pełnej otwartości przestrzeni placu i bezkolizyjnej penetracji przestrzeni sąsiadującej. Plac tworzy miejsce wystaw, koncertów, miejsce spotkań, oczekiwania oraz miejsce chwilowego wypoczynku. Przestrzennie plac otwarty jest na wnętrze cokołu oraz otwarty jest na sąsiedztwo, w tym w szczególności na obiekt zrewitalizowanej Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej. Plastyczne wykończenie placu potęguje jego wyjątkowy charakter.
Obiekt w całości wykorzystuje możliwości zabudowy działki, wpisując się w jego granice oraz dopuszczalną powierzchnię zabudowy. Wejście „na plac” ulokowane jest w narożu ulic Jagiellońskiej i Filipa Słodczyka. Wjazd do garażu oraz wjazd na zaplecze obiektu (rampa dostawcza oraz wejście na zaplecze) odbywa się z ulicy Filipa Słodczyka.
Ukształtowanie formy obiektu, zwarte i optymalnie wykorzystujące powierzchnię działki, pozwala na uzyskanie odpowiedniej kubatury, w wysokości dostosowanej do kontekstu szerokiej sytuacji. Nadto ukształtowanie obiektu, jego objętość, wysokość i forma, zapewnia właściwe ukształtowanie wszystkich pomieszczeń naziemnych oraz odpowiednie operowanie światłem naturalnym.
Układ przestrzenny obiektu zapewnia bardzo sprawną komunikację w pionie oraz bardzo sprawną, ogólną komunikację w poziomie. Budynek wyposażony został w trzy niezależne piony komunikacyjno – instalacyjne z funkcją schodów ewakuacyjnych oraz w ciągi schodów użytku publicznego, z ciągami schodów ruchomych na dwa podstawowe poziomy dostępu.
Pracownia:
Warsztat Architektura Pracownia Autorska
Krzysztof Kozłowski
ul. Armii Krajowej 85/1
81-844 Sopot
