Projekt Kamila Owczarka, Agnieszki Witaszek oraz Aleksandry Wróbel zdobył I nagrodę w międzynarodowym konkursie Kaira Looro. Składane Schronienie Kryzysowe zapewnia natychmiastową pomoc społeczności regionu subsaharyjskiej Afryki po klęskach żywiołowych. Gratulujemy!
Składane Schronienie Kryzysowe
I nagroda w konkursie: Kaira Looro Architecture Competition
Autorzy: Kamil Owczarek, Agnieszka Witaszek, Aleksandra Wróbel
Składane Schronienie Kryzysowe
Kluczowe cechy obiektu to łatwość montażu i demontażu oraz zdolność adaptacji do szybko zmieniających się warunków. Zalety te zostały osiągnięte poprzez wprowadzenie systemu konstrukcyjnego opartego na pojedynczym, prefabrykowanym elemencie – prostokątnej płycie z wcięciami, która dzięki łatwemu procesowi montażu – wsuwaniu jednej deski w drugą – tworzy przestrzenną konstrukcję ściany, możliwą do złożenia i zdemontowania w bardzo krótkim czasie nawet przez osobę niewykwalifikowaną. System ten umożliwia dostosowywanie budynku do zmieniających się potrzeb – każdą za ścian można łatwo wydłużyć lub skrócić dzięki dodaniu lub usunięciu poziomych i pionowych elementów. Zaprojektowanie obiektu z identycznych elementów ma również zasadnicze znaczenie dla jego funkcjonalności: ergonomiczne wymiary każdej z płyt umożliwiają zapakowanie ich na jeden samochód ciężarowy i natychmiastowe przetransportowanie do miejsca kataklizmu, a proces ten może zostać powtórzony wiele razy dzięki łatwemu demontażu elementów. Jest to jeden z głównych powodów, dla których schron nie został zaprojektowany z materiałów dostępnych na miejscu. Jego konstrukcja byłaby silnie uzależniona od dostępnych zasobów, których niedobór powodowałby znaczące zmiany w projekcie, zarówno pracochłonne, jak i czasochłonne. Co więcej, korzystanie z materiałów, które są pozostałościami po katastrofie, stwarza niebezpieczeństwo wprowadzenia do struktury szkodliwych substancji mogących mieć negatywny wpływ na zdrowie ludzi. Z tego powodu też podłoga budynku została podniesiona na plastikowych skrzyniach ponad poziom gruntu, aby utrzymać ją w higienicznym stanie, ustabilizować na nierównym podłożu i zapobiec zalaniu podczas ewentualnej powodzi.
Architektoniczny wyraz budynku jest określony poprzez strukturę ścian zewnętrznych. Wyraża ona przejrzystość udzielanej wewnątrz pomocy oraz nadaje określoną tożsamość przekładającą się na poczucie bezpieczeństwa. Ściana pełni również funkcję czysto praktyczną: jest to miejsce do przechowywania paczek docierających do budynku, które można dowolnie ustawiać – w zależności od potrzeb mogą one otwierać lub zamykać wizualne połączenie między wnętrzem a zewnętrzem i tym samym regulować stopień prywatności. Pozostałe otwory w ścianach umożliwiają naturalną wentylację, a rozległy okap zapewnia cień i chroni wnętrze przed przegrzaniem.
Prosty plan obiektu wyznaczony jest sekwencją wnętrz układających się w spiralę, które charakteryzują się zmiennym stopniem prywatności w zależności od docelowej grupy odbiorców. Rampa prowadząca do obszernej Strefy Oczekiwania wskazuje wejście do Strefy Pomocy, która dostępna jest dla każdego. Droga prowadząca dalej wzdłuż zewnętrznych ścian budynku, aż do wejścia do Strefy Zarządzania określa kolejną, bardziej prywatną przestrzeń przeznaczoną do odpoczynku osób pracujących wewnątrz. Trzecia strefa – Punkt Dostaw – znajduje się tuż obok wejścia do Strefy Zarządzania i umożliwia szybkie przepakowanie wszystkich towarów bezpośrednio do magazynu znajdującego się wewnątrz budynku.
Dwie główne strefy wewnątrz – Strefa Pomocy oraz Strefa Zarządzania posiadają otwarty plan, który w razie potrzeby może zostać podzielony ścianami działowymi, aby utworzyć dedykowane pomieszczenia. Obie przestrzenie połączone są ze sobą funkcjonalnym rdzeniem, w którym znajduje się magazyn oraz toaleta w technologii suchego kompostu. Magazyn funkcjonuje jak regał dostępny z obu stron, który pozwala przechowywać paczki na całej swojej szerokości (2,4 metra). Ponadto jego konstrukcja – w przeciwieństwie do systemu konstrukcji ścian zewnętrznych – umożliwia zmianę położenia elementów poziomych w celu dostosowania przestrzeni do przechowywania opakowań o różnych rozmiarach. W sąsiedztwie toalety znajduje się również zbiornik na wodę deszczową, która dzięki procesowi filtracji może być rozprowadzana dla potrzebujących.
Agnieszka Witaszek, Kamil Owczarek, Aleksandra Wróbel
Zwycięski zespół
Kamil Owczarek
Studia architektoniczne na Politechnice Krakowskiej rozpoczął w 2015 roku. W 2017 roku zdobył nagrodę prorektora PK d.s. studenckich dr hab. inż. Marka Stanuszka za projekt architektoniczno-urbanistyczny jednorodzinnego zespołu mieszkaniowego opublikowanego w “Środowisku Mieszkaniowym – Housing Environment”. W tym samym roku wyróżniono go również nagrodą prof. dr hab. inż. arch. Wacława Serugi, nagrodą kierownika katedry kształtowania środowiska mieszkaniowego prof. dr hab. inż. arch. Grażyny Schneider-Skalskiej oraz nagrodą studentów Wydziału Architektury PK za projekt domu jednorodzinnego. Poza nauką na politechnice, uczestniczył w licznych warsztatach architektonicznych. Jest współautorem pracy pt. „Współczesne szkło architektoniczne w historycznej zabudowie” wygłoszonej na I. Ogólnopolskiej Konferencji Studentów i Doktorantów w Bydgoszczy oraz w Sesji Kół Naukowych WA PK i opublikowanej w monografii „Budownictwo zrównoważone. Wybrane aspekty projektowe i wykonawcze”. Prezentował również badania pt. „Adaptacje historycznych budynków – analiza krytyczna na przykładzie Cricoteki oraz Strzelnicy Krakowskiej” na I. Ogólnopolskiej Sesji Studentów Kół Naukowych w Szczecinie. W 2018 roku wygłosił referat pt. „Przestrzeń publiczna jako katalizator zmian społecznych i ekonomicznych obszaru zainwestowania” podczas VI. Studenckiej Ogólnopolskiej Konferencji Arch-Eco w Krakowie.
W ramach programu Erasmus+ studiował na TU Delft w Holandii. Dyplom inżynierski po kierunkiem dr hab. inż. arch. Patrycji Haupt obronił na ocenę bardzo dobrą z wyróżnieniem.
Agnieszka Witaszek
Agnieszka ukończyła studia inżynierskie na Politechnice Warszawskiej. Podczas trzeciego roku wyjechała na południe Włoch w ramach wymiany Erasmus. Doświadczenie zdobywała na różnego rodzaju warsztatach oraz podczas semestru letniego w Instytucie Architektury i Designu w Los Angeles. Podczas czwartego roku pracowała w warszawskiej pracowni „Bujnowski architekci”. Obecnie razem z Aleksandrą studiuje Architecture and the Built Environment na TU Delft. Interesuje się zwłaszcza architektura sakralną i drewnianą, a podczas ostatniego roku studiów będzie pracować nad projektem nowej zabudowy dla Podhala w Explore Lab na TUD. W przyszłości planuje wrócić do Polski, by ukończyć studia filozoficzne, wykładać na uczelni wyższej, a po paru latach praktyki otworzyć własne biuro.
Aleksandra Wróbel
Aleksandra ukończyła studia inżynierskie na Politechnice Krakowskiej, gdzie w 2018 roku obroniła dyplom u prof. Anny Franty. W trakcie studiów odbyła półroczne stypendium na Uniwersytecie Technicznym w Delft. Swoją wiedzę poszerzała uczestnicząc w polskich i międzynarodowych warsztatach; od 2015 jest zaangażowana w Europejskim Zrzeszeniu Studentów Architektury.
Doświadczenie zawodowe zdobyła podczas stażu w Savigliano w północnych Włoszech, gdzie zajmowała się rekonstrukcją tradycyjnej zabudowy alpejskiej oraz w biurze GXN Innovations w Kopenhadze, gdzie pracowała nad projektem zrównoważonego masterplanu dla południowej części Amsterdamu.
Jest laureatką licznych konkursów, m.in. na projekt jednorodzinnej zabudowy mieszkaniowej oraz projekt domu pasywnego organizowanych przez Politechnikę Krakowską, jak również konkursu Światło, Wnętrze, Cień pod patronatem SARP Kraków.
Jest autorką licznych tekstów na temat architektury słuchowej oraz obrazowania architektury dla osób niewidomych.
Od września 2019 Aleksandra jest studentką studiów magisterskich na Wydziale Architektury Uniwersytetu Technicznego w Delft. Jest zaangażowana w projekt badawczy na Saint Maarten, gdzie zajmuje się kwestią tradycyjnej karaibskiej architektury, która manifestuje zmiany środowiskowe wywołane przez śmieci. Temat ten pragnie rozwijać w swojej pracy magisterskiej oraz przyszłej karierze jako architekt.
