Konkurs na opracowanie koncepcji architektonicznej Gminnego Zespołu Szkół w Kazimierzu Dolnym
III Nagroda
Projekt konkursowy: AIM Ireneusz Maksymiuk
Data: Maj 2012
Lokalizacja: Kazimierz Dolny
Konkurs na opracowanie koncepcji architektonicznej Gminnego Zespołu Szkół w Kazimierzu Dolnym
1.Zagospodarowanie terenu
1.1 Główne założenia urbanistyczne, krajobrazowe, kompozycyjne:
– Utworzenie pierzei wzdłuż ul. Góra Kwaskowa i ul. Lubelskiej, oraz rozbicie bryły na mozliwie niewielkie i niskie kubatury. Utworzona pierzeja dodatkowo stanowi izolację od terenów zielonych i rekreacyjnych, które umieszczono wewnątrz zespołu.
– Ze względu na program użytkowy, nie da się uniknąć powstania obiektów kubaturowych. Ze względu na potrzebę doświetlenia większości pomieszczeń światłem dziennym, oraz czynnik ekonomiczny, unikano zagłębiania w terenie o więcej niż jedną kondygnację. Kompozycja brył wykorzystuje spadek terenu wzdłuż doliny rzeki Grodarz, lokalizując obiekty najwyższe, w miejscach położonych najniżej.
– Otwarcie terenów zielonych na dolinę rzeki Grodarz, poprzez odpowiednie ukształotwanie boisk szkolnych oraz wprowadzenie tarsów zielonych na dachach, od strony doliny rzeki.
– Nawiązanie do lokalnej architektury poprzez wykorzystanie wapienia murowanego jako głównego materiału elewacyjnego. Wapień jest uzupełniony elementami szklanymi, neutralnymi w odbiorze.
– Forma architektoniczna była inspirowana ruinami zamku w Kazimierzu Dolnym oraz naturalnymi formami wapiennymi występującymi loklanie. Przyjęte formy powodują, że projekt jest mocno związany z kontekstem miejsca. Dodatkowo przedstawienie szkoły jako rozrzeźbionych “ruin zamku” moze podnieść atrakcyjność budynku w oczach dzieci, ponieważ odnosi się do fantazji i zabaw dziecięcych.
– Maksymalne wyeksponowanie zachowanych elementów zabytkowych tj: kaplicy, attyki starej szkoły, oraz budynku młyna, poprzez wporwadzenie placów i osi widokowych akcentujących w/w elementy. Należy tu dodać że decyzje o wyburzeniu skrzydeł szkoły istniejącej, oraz willi Promień, zostały podjęte ze względu na duży spadek jakości projektu w przypadku próby ich adaptacji.
1.2 Układ komunikacyjny, obsługa terenu, miejsca parkingowe
Układ komunikacyjny pozostaje bez zmian. Zachowano istniejące wjazdy na teren starej działki. Zaprojektowano dodatkowe miejsca parkingowe wzdłuż ulicy Góra Kwaskowa ( zgodnie z zaleceniami ) oraz wprowadzono zatokę parkingową, przy ul. Lubelskiej wzdłuż działki połączonej. Zatoka w czasie godzin lekcyjnych będzie wykorzystywana jako zatoka dla autobusów szkolnych oraz rodziców dowożących dzieci do szkoły.
Komunikacja pomiędzy nową działką, a działką połączoną odbywać się będzie poprzez kładkę nad rzeką Grodarz łączącą projektowany w planie miejscowym ciąg pieszy i plac przedwejściowy pomiędzy młynem, centrum sportu a gimnazjum. Możliwe jest większe odsłonięcie koryta rzeki, kosztem placu, niż to zaproponowane w projekcie. Decyzja do podjęcia w dalszym etapie prac projektowych, m.in na podstawie badań gruntowych, poziomu wód gruntowych i rocznych wahań stanu wody.
Dodatkowym elementem łączącym budynki Szkoły Podstawowej i Gimnazjum jest łącznik nad ul. Szkolną. Został on usytuowany nad najniższą częścią ul. Szkolnej i zachowuje wymaganą wysokość ponad 4.5 m w świetle do poziomu ulicy. Łącznik komunikuje budynek gimnazjum ze strefą wspólną dla gimnazjum i SP w której umieszczono pracownie komputerowe, techniki, bibliotekę i jadalnię. Doprowadzenie dzieci ciepłą drogą do w/w pomieszczeń wydaje się zasadne. Decyzję o wykonaniu lącznika – do podjęcia po konsultacji z inwestorem. Należy tu dodać że niezależnie od podjętych decyzji projektowych, wykonanie łącznika może okazać się niemożliwe ze względu na brak zgody lokalnego zarządcy drogi., czego nie można stwierdzić na etapie postępowania konkursowego. Brak łącznika nie zmienia układu funkcjonalnego szkoły podstawowej ani gimnazjum, a powoduje jedynie konieczność „zimnego” przejścia pomiędzy budynkami.
1.3 Powiązania z terenami sąsiednimi.
Celem projektu było włączenie kompleksu szkolnego w tkankę miasta, przy małej ilości wejść na teren działki, a tym samym łatwe grodzenie terenu w razie potrzeby. Głównym elementem zespołu jest plac na skrzyżowaniu ulic Nadbrzezna, Góra Kwaskowa, Lubelska, „zapraszający” na teren szkoły, i otwierający się na dolinę rz. Grodarz. W tym miejscu skupiają się główne kierunki piesze i kołowe z terenów sąsiednich. Przyjęte rozwiązanie pozwala na ich kontynuację wgłąb działki, wzdłuż doliny rzeki. Bieżnia może być wykorzystana jako ciąg pieszy, a tym samym ożywić teren, nawet w przypadku opóżnień w realizacji ciągu pieszego po drugiej stronie rzeki, uwzględnionego w planie miejscowym.
Od wschodniej strony nowej działki wprowadzono dodatkowe przejście piesze, łączące bieżnię ( ciąg pieszy ) z ul. Góra Kwaskowa. Pozwala to na utworzenie pełnego układu funkcjonalnego. Dodatkowym elementem może być kładka łącząca teren działki z projektowanym ciągiem pieszym, wzdłuż wschodniej granicy działki szkolnej. Taki układ stworzy szereg ciekawych powiązań spacerowych i rekreacyjnych skupionych wokół rzeki.
1.4. Zabudowa historyczna na terenie objętym opracowaniem.
Budynek młyna: Przed budynkiem zaprojektowano plac mający “zapraszać” do centrum sportu, terenów zielonych i ciągów spacerowych wzdłuz rzeki Grodarz. Budynek przewidziano do remontu i adaptacji na funkcje kulturalne, do ustalenia na późniejszym etapie prac projektowych. Ze względu na charakter obiektu zaleca się włączenie budynku do programu środowiskowego i podniesienie walorów turystycznych miasta. Funkcje nie powinny być koniecznie powiazane z funkcją szkolną, np. niewielkie muzeum ze stałą ekspozycją, kawiarnię, ewentualnie w częsci wypożyczalnię sprzętu sportowego np. rowerów.
Szczegółwy zakres prac powinien zoskać uzgodniony z własciwym Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Na etapie koncepcji zaproponowano:
– Wyburzenie przybudówki w części frontowej,
– Wprowadzenie dodatkowego otworu wejściowego w części frontowej
– Remont generalny całego budynku z zachowaniem oryginalnych urządzeń
– Adaptacja na funkcje kulturalne, do ustalenia w późniejszym etapie prac.
Willa Promień: Budynek przewidziany do wyburzenia. Ze względu na wspólny program funkcjonalny szkoły podstawowej i gimnazjum, zdecydowano o lokalizacji gminazjum na działce połączonej pomiedzy ul. Szkolną i rz. Grodarz. Zdecydowano o wyburzeniu willi Promień, ze względu na brak możliwości adaptacji na funkcje gimnazjum, bez znaczącego pogorszenia jakości projektu.
Stara szkoła: Zgodnie z zaleceniami konkursowymi, zachowano ścianę frontową środkowego skrzydła szkoły. Skrzydło zachodnie przewidziano do wyburzenia. Skrzydło środkowe przewidziano do wyburzenia i odtworzenia bryły za ścianą frontową. . Zdecydowano o tym, ze względu na brak możliwości adaptacji na funkcje szkoły, bez znaczącego pogorszenia jakości projektu.
Kalpliczka: Mimo niewielkich rozmiarów, stanowi ona ważny element kompozycji projektu. Wszystkie dojścia wzdłuż ulicy szkolnej i lubelskiej są skierowane na nią. Wraz z narożnikiem gimnazjum wyznacza ona kierunek na miejsce pamięci cmentarza żydowskiego. Dodatkowo kapliczka zamyka oś widokową z holu skrzydła dzieci starszych szkoły podstawowej. Na drugim końcu osi znajduje się wejście główne do biblioteki.
1.4 Etapowanie inwestycji.
Utrzymano podział proponowany w warunkach konkursowych, tj. Etap I – SP, Etap II – Gimnazjum, Etap III – Sala gimnastyczna Etap IV – boiska terenowe ( ewentualnie etapy III i IV razem ) Etap V – pływalnia.
Możliwa jest duża korekta programowa etapów III – V , ze względu na to , że nowa działka jest przewidziana jedynie na program sportowy.
Przyjęty podział pozwala na uzytkowanie szkoły kontenerowej aż do rozpoczęcia budowy III etapu, czyli po oddaniu do użytku SP, w szkole kontenerowej można np. umieścić gimnazjum, do czasu aż zostanie zbudowane w II etapie,
1.5 Aranżacja miejsca pamięci przy dawnym cmentarzu żydowskim.
Największy problem przy aranżacji miejsca pamięci stanowi przenikanie się dwóch przestrzeni o skrajnie różnej funkcji. Boisko szkolne czyli miejsce hałaśliwe i radosne, oraz miejsce pamięci , jako miejsce wyciszenia i kontemplacji. Dodatkowo, po wykonaniu pomnika, nalezy zakładać, że miejsce nabierze większej rangi w skali miasta. Może tu się pojawić więcej odwiedzających osób, a być może również odbywać uroczystości upamiętniające, rocznicowe itd. To wszystko powoduje że podjęto decyzje o całkowitym oddzieleniu miejsca pamięci od boiska ( ok. 15m2 powierzchni działki będzie dostępne jedynie od ulicy )
Na terenie obejmujacym projektowany pomnik, znadjuje się fragment muru z fragmentami tablic nagrobnych. Zaleca się przeniesienie w to miejsce również fragmentów tablic z pozostałych części muru. Głównym elementem pomnika jest tablica pamiątkowa, w formie płyty nagrobnej. Murki kamienne powiazują pomnik kompozycyjnie z przestrzenią ogólnodostępną i projektowanym zespołem szkolnym.
1.6 Środowiskowe elementy zespołu.
Zależało nam na utworzeniu wspólnej przestrzeni atrakcyjnej zarówno dla uzytkowników zespołu jak i dla funkcji srodowiskowych. Teren otwiera się na dolinę rzeki Grodarz i jest przedłużeniem głównych ciągów spacerowych z obszarów zewnetrznych. Bieżnia może być wykorzystywana jako okazjonalne przejście spacerowe wzdłuż rzeki. Boisko trawiaste może pełnić różne funkcje. Poza sportową, w połączeniu z placem przed młynem, mozna tu organizować np. festyny, wystawy terenowe, lodowisko zimą itd.
