Konkurs na opracowanie koncepcji remontu i przebudowy budynku Hydromechaniki Politechniki Gdańskiej w Gdańsku, ul. G. Narutowicza 11/12
I Nagroda w konkursie
Autorzy: Biuro Techniczne Kowiel
Zespół autorski: Ksenia Piątkowska, Filip Kurasz, Jakub Figel
Wizualizacje: ELEMENT
Organizator konkursu: Politechnika Gdańska
Lokalizacja: ul. G. Narutowicza, Gdańsk
Rozstrzygnięcie konkursu: Maj 2015
Wizualizacja: © ELEMENT
Założenia kompozycyjna koncepcji
Celem zaproponowanej kompozycji jest:
• podniesienie reprezentacyjnego charakteru obiektów adaptowanych ze względu na nową funkcję oraz szczególną lokalizację między Gmachem Głównym i Gmachem Wydziału Elektrotechniki i Automatyki (EiA);
• wyeksponowanie zabytkowego charakteru obiektów adaptowanych przez uczytelnienie elementów historycznych i wprowadzenie struktur nowych, oszczędnych w swej wyrazie lecz nawiązujących do form i skali istniejących zabudowań adaptowanych;
• stworzenie nowego wyrazu obu wnętrz urbanistycznych (między Gmachem Głównym a zespołem adaptowanym oraz przeciwlegle miedzy zespołem adaptowanym i gmachem EiA), dopełnienie formą projektowanych elementów niekompletnych ich pierzei;
• zdefiniowanie nowych przestrzeni publicznych, nowych połączeń komunikacji pieszej miedzy budynkami w przedmiotowej lokalizacji, brakujących połączeń wizualnych ułatwiających orientację w terenie;
• stworzenie wrażenia swobodnego przenikania sie przestrzeni wewnątrz i na zewnątrz adaptowanego kompleksu budynków.
Wizualizacja: © ELEMENT
Nowe formy przestrzenne
Zaprojektowano serię nowych form przestrzennych, aby w miejsce istniejących poddaszy nieużytkowych wprowadzić pełnowartościową kubaturę i stworzyć nowe pomieszczenia do celów nowych, sugerowanych przez Inwestora funkcji. W elewacji wzdłuż Gmachu Głównego PG nowe formy nawiązują do nachylenia istniejących dachów dwuspadowych. Niektóre z nowoprojektowanych segmentów wychodzą przed lico istniejącej ceglanej elewacji celem wyeksponowania/zaakcentowania zlokalizowanej w nich funkcji szczególnej – np. przestrzeni wystawienniczych czy nowego łącznika z Gmachem Głównym. W elewacji wzdłuż gmachu EiA nowe struktury przyjmują formę kubiczną aby pozwolić na uzyskanie nowych atrakcyjnych powierzchni użytkowych i poprawić proporcje wnętrza urbanistycznego przyległego do tej elewacji. Proste formy dachów kondygnacji nadziemnej stanowią tło eksponujące zachowane na szczytach dwóch dachów historyczne sterczyny.
Wnętrza zaprojektowano tak, aby wyeksponować większość ciekawej historycznej struktury wszystkich z obiektów wchodzących w skład kompleksu adaptowanego: w części przestrzeni ekspozycyjnej i barowej odkryto więźby dachowe (drewniane i stalowe), wyeksponowano ściany ceglane, uczytelniono arkady w przyziemiu części centralnej kompleksu. Układ funkcji w centralnej części kompleksu dobrano tak, aby zmaksymalizować długość niezakłóconych połączeń wizualnych między strefami, co ma wpłynąć na czytelność wnętrza i ułatwić w nim orientację użytkownikom.
Wizualizacja: © ELEMENT
Łącznik między gmachem głównym a obiektem adaptowanym
Alternatywnie do sugerowanych w zapisach konkursu rozwiązań zaproponowano stworzenie łącznika Gmachu Głównego z obiektem adaptowanym w strefie przyziemia, co ze względów zagadnień ochrony zabytkowego charakteru bryły Gmachu Głównego oraz w kontekście rozwiązań konstrukcyjnych i przestrzennych wydaje się być działaniem słusznym. Zdecydowano się na takie rozwiązanie ponieważ:
• uznano, że stan i jakość istniejącego łącznika Gmachu Głównego z Gmachem B PG jest substandardowy i jako taki nie powinien być elementem, z którego winien wychodzić nowy łącznik;
• korzystne ukształtowanie terenu w miejscu nowoprojektowanego łącznika, gdzie występuje znaczna różnica poziomów (1,9m) obecnie pokonywana schodami terenowymi, ułatwia lokalizację kubatury przejścia między budynkami, bez nadmiernego eksponowania jego formy i nakładu prac budowlanych;
• takie rozwiązanie wymaga wykonania tylko jednego przebicia w historycznej ścianie obwodowej Gmachu Głównego, która obecnie jest całkowicie ukryta pod ziemią, co w minimalny sposób narusza jej strukturę i w żaden sposób nie wpływa na zakłócenie czytelności elewacji.
Wizualizacja: © ELEMENT
Zagospodarowanie terenu
Styl, jakość i materiały wykorzystane w projekcie zagospodarowania terenu wokół adaptowanego budynku mają realizować główne założenia kompozycyjne koncepcji, a w szczególności wpływać na łatwe użytkowanie tej przestrzeni przez osoby niepełnosprawne i osoby po raz pierwszy przebywające na terenie kampusu. Posadzkę obu przestrzeni wzdłuż elewacji obiektu adaptowanego zaprojektowano jako bezprogową, z elementami liniowego oświetlenia LED naprowadzającego na wejścia do poszczególnych segmentów kompleksu. Liniowy podział w posadzce ułatwia wydzielenie sektorów, w których można lokalizować ekspozycję elementów Rozproszonego Muzeum Techniki. W sąsiedztwie każdego z wejść do obiektu zaprojektowano tablice informacyjne wykorzystujące spójną identyfikację graficzną Politechniki Gdańskiej. Tablice przejrzyste po zmroku będą podświetlane w/w oświetleniem LED. W strefie przyległej do elewacji Gmachu Głównego PG zlokalizowano kilka kamiennych ław z siedziskami wykończonymi drewnem. W strefie wzdłuż elewacji gmachu EiA zaaranżowano kilka przestrzeni do siedzenia (przy kawiarni czy mediatece) wykorzystując jej korzystne nasłonecznienie. Miejsca te odróżniono materiałem wykończenia posadzki. Greting drewniany w ciemnej tonacji ma nadać tym strefom odpoczynku przytulnego charakteru. Drewniany greting zaproponowano również na tarasach przyległych do strefy (co-workingu) dedykowanej studentom.
Wokół budynku przewidziano zieleń niską oraz drzewa w mobilnych donicach pozwalających na swobodną rearanżację ustawień grup zieleni.
Wizualizacja: © ELEMENT
Podział funkcjonalny
CZĘŚĆ „A”
PARTER:
1/. w strefie leżącej na przeciw bryły Gmachu Głównego PG i w bezpośrednim sąsiedztwie części „B” budynków adaptowanych zaprojektowano:
• strefę wystawienniczą Muzeum Techniki. Strefa ta poprzez przeszklone otwarcia w elewacjach łączy się wizualnie ze strefą zewnętrznej ekspozycji Rozproszonego Muzeum Techniki, zaprojektowanego w sąsiedztwie obu elewacji – wschodniej i zachodniej – adaptowanego budynku. Z niej widać również bryły budynków sąsiadujących – Gmachu Głównego i EiA.
• salę konsumpcyjną kawiarni wraz z rozdzielnią i wejściem do zaplecza kuchennego.
Kawiarnia, jej zaplecze oraz przyległy do kawiarni od strony zachodniej zewnętrzny taras letni zaprojektowano tak, aby przestrzeń kawiarni mogła funkcjonować zarówno jako reprezentacyjna, kameralna strefa z możliwością wydawania pełnych posiłków obiadowych jak i pełnowartościowy, ogólno- i łatwo- dostępny punkt gastronomiczny, których deficyt odczuwany jest na terenie kampusu;
• reprezentacyjny hol wejściowy będący przedłużeniem projektowanego łącznika, łączącego budynki adaptowane z Gmachem Głównym, strefą wejściową od strony zachodniej budynku, przestrzenią rozprowadzającą użytkowników obiektu po tej części budynku
2/. w strefie leżącej bliżej Gmachu B PG:
• salkę prelekcyjno-koncertową
• reprezentacyjną, wydzieloną klatkę schodową z windą
• zespół toalet wraz z pomieszczeniami magazynowymi
• zachowano boczne wejście od strony elewacji zachodniej wraz z drewnianą klatką schodową
1 PIĘTRO:
1/. w strefie leżącej na przeciw bryły Gmachu Głównego PG i w bezpośrednim sąsiedztwie części „B” budynków adaptowanych zaprojektowano:
• strefę wystawienniczą Galerii Sztuki wraz z klatką schodową łączącą tę część ekspozycji z ekspozycją w parterze dedykowaną Muzeum Techniki
• kuchnię kawiarni wraz z windami spożywczymi, windą osobowo-towarową i zachowaną drewnianą klatką schodową;
• salę klubową wraz z foyer i salką VIP wydzieloną akustycznie
• reprezentacyjną, wydzieloną klatkę schodową z windą
2/. w strefie leżącej bliżej Gmachu B PG:
• pomieszczenia Zakładu Historii PG
• zespół toalet wraz z pomieszczeniami magazynowymi
• zachowano drewnianą klatkę schodową
PODDASZE:
1/. w strefie leżącej na przeciw bryły Gmachu Głównego PG i w bezpośrednim sąsiedztwie części „B” budynków adaptowanych zaprojektowano:
• zaplecze socjalne dla pracowników kuchni z doświetleniem dachowym
• zachowano drewnianą klatkę schodową
2/. w strefie leżącej bliżej Gmachu B PG:
• pomieszczenia biurowe z doświetleniem dachowym
• toaletę wraz z magazynem
• pomieszczenia techniczne
• zachowano drewnianą klatkę schodową
CZĘŚĆ „B”
PARTER:
• w części dawnego basenu leżącej vis-à-vis wejścia do Gmachu Głównego PG zaprojektowano strefę wystawienniczą dedykowaną Muzeum Techniki będącą kontynuacją strefy wystawienniczej zlokalizowanej w przewadze w części „A” budynków adaptowanych. Strefa ta poprzez przeszklone otwarcia w elewacjach łączy się wizualnie ze strefą zewnętrznej ekspozycji Rozproszonego Muzeum Techniki, zaprojektowanego w sąsiedztwie obu elewacji- wschodniej i zachodniej – adaptowanego budynku;
• w dalszej strefie dawnego basenu zaprojektowano punkt sprzedaży prasy, księgarnię wraz z mediateką, punktem obsługi czytelników i magazynem;
• w strefie budynku szczytowego zlokalizowano funkcję dodatkową dedykowaną studentom – strefę tzw. co-workingu i pracy indywidualnej wraz z zapleczem (kuchnia). Do pomieszczeń dla studentów przylega nowoprojektowany taras wychodzący na główną oś komunikacyjną kampusu tak, aby ożywić tą do tej pory martwą strefę wokół budynku i wyeksponować nową funkcję adaptowanego obiektu. Uzupełnienie funkcji stanowi niezależne wejście do strefy biurowej wraz z przedsionkiem, klatka schodowa z windą i zespół toalet.
1 PIĘTRO:
• w strefie budynku szczytowego zaprojektowano pomieszczenia biurowe wraz z aneksem kuchennym i archiwum;
• dzięki dodaniu nowej kubatury wynikającej z założeń kompozycyjnych nowoprojektowanego kompleksu, w sąsiedztwie pomieszczeń biurowych (a nad projektowaną mediateką) udało się wydzielić salę konferencyjną na ok. 45 osób wraz z foyer;
• uzupełnienie funkcji stanowi wydzielona klatka schodowa z windą i zespół toalet.
PODDASZE:
• w strefie budynku szczytowego zaprojektowano pomieszczenia biurowe
• uzupełnienie funkcji stanowi wydzielona klatka schodowa z windą i zespół toalet.
Wizualizacja: © ELEMENT
Rozwiązania materiałowe
Projekt zakłada wymianę pokrycia dachowego z istniejącego ceramicznego na wykonane z blachy łączonej na rąbek leżący w kolorze grafitowym. Ten sam materiał lecz łączony na tzw. „spaw” został wykorzystany w wykończeniu dachów i przechodzących w elewację pełnych elementów ścian nowoprojektowanych struktur. Tak dobrany materiał ma: gwarantować długie, bezproblemowe użytkowanie, odświeżyć i unowocześnić charakter kompleksu adaptowanego, nadać spójny charakter całemu kompleksowi. Pozostałe projektowane elewacje przewidziano jako przezierne, szklane, na samonośnej konstrukcji stalowej lub aluminiowej. W rozwiązaniach elewacji obiektów istniejących zaproponowano wyeksponowanie oryginalnej struktury konstrukcji ceglanej w miejscach, gdzie będzie to możliwe. Na powierzchniach nie nadających sie do ekspozycji przewidziano tynk malowany w kolorze białym (np. w budynku szczytowym części „B”).
Projekt zakłada wykorzystanie większości zachowanej stolarki okiennej i drzwiowej. Stolarka po poddaniu jej renowacji może być pomalowana na kolor gołębio-szary (kolor ten zarezerwowano jako przewodni dla oryginalnych elementów drewnianych, w tym więźby dachowej, eksponowanych w adaptowanym kompleksie). Elementy, które ze względu na założenia funkcjonalne koncepcji nie mogą pozostać w swej oryginalnej lokalizacji powinny być eksponowane jako element wystawy czy aranżacji wnętrz nowych przestrzeni jako świadki historii i podkreślenie tożsamości miejsca.
Wnętrza utrzymano w stonowanej kolorystyce podkreślającej oryginalny charakter przestrzeni historycznych obiektów. Głównym elementem budującym atmosferę wnętrz kompleksu ma być naturalne doświetlenie, które poprzez naprzemienny układ formy nowych struktur/kubatur przenika do wnętrza obiektu w wielu miejscach i w urozmaicony sposób.
A wszystko to po to, aby stworzyć reprezentacyjny charakter obiektów adaptowanych ze względu na nową funkcję oraz szczególną lokalizację między Gmachem Głównym i Gmachem Wydziału Elektrotechniki i Automatyki (EiA).
