Konkurs architektoniczny na Pawilon Polski wraz z projektem ekspozycji wewnętrznej i zagospodarowania terenu przyległego podczas EXPO 2015 w Mediolanie, Republika Włoska
III Miejsce w konkursie
Projekt: PIG Architekci
Data: Maj 2014
Zespół autorski: Marcin Iwaszkiewicz, Michał Lah, Tomasz Grzesik, Jędrzej Przyłuski, Bartłomiej Tarnas, Jakub Włodarczyk
Idea architektoniczna Pawilonu Polskiego
Ze względu na charakter wydarzenia jakim jest EXPO, miejsce oraz uwarunkowania przestrzenne, zaproponowaliśmy obiekt częściowo otwarty, wpisujący się w charakter działki i dający możliwość bardzo elastycznego komponowania przestrzeni wokół i w samym budynku. Nasza idea łączy w sobie elementy tradycyjne i nowoczesne w sposób interesujący i wyznaczający zdecydowanie mocny punkt w programie wystawy. Najbardziej charakterystycznym elementem zwracającym uwagę zwiedzających będzie podział budynku na część stałą i część ruchomą, która w zależności od pory dnia będzie miała wpływ na odbiór budynku. Część ruchoma w formie multimedialnej stodoły zwraca uwagę na część pawilonu w której w danej chwili dzieją się kluczowe wydarzenia oraz zapewnia ochronę przed słońcem w upalne dni.
Pawilon pokazuje w syntetyczny sposób wizję Polski jako kraju nowoczesnego lecz przywiązanego do tradycji. Projektowany budynek i jego otoczenie ma nawiązywać do polskiej przyrody, krajobrazu polskiej wsi, ale w sposób bardzo nowoczesny podkreślając zmiany jakie zaszły w naszym kraju w ciągu ostatnich 25 lat. Motywem przewodnim ekspozycji pawilonu jest naturalny cykl od uprawy, poprzez przetwórstwo, konsumpcję, świadomą segregację odpadów, aż po ich wykorzystanie w celu pozyskania energii.
Rozwiązania architektoniczne, funkcjonalne, opis cyklu zwiedzania
Punktem wyjściowym do projektowania układu budynku był podział działki na pasy, odzwierciedlający podział na polach uprawnych. W wyniku tego działania powierzchnia działki została podzielona na wąskie prostokąty, których podział odwzorowuje obrys budynku. Następnym krokiem było stworzenie kubatury obiektu poprzez wyniesienie wybranych pól. Powstały trzy główne bryły o różnych wysokościach i różnie umiejscowione w przestrzeni. Stopniowanie wysokości brył nawiązuje do urozmaiconej tektoniki polskiego krajobrazu. Środkowa część budynku jest nadwieszona nad parterem przez co udało uzyskać się otwartą przestrzeń łączącą place na obu końcach działki. Otwarcie parteru daje dużą elastyczność aranżacji wystaw i imprez plenerowych stanowiąc przedłużenie placu przed budynkiem. W bryle schodzącej stopniowo do poziomu zero znajduje się wejście do budynku stanowiące początek trasy zwiedzania pawilonu. Ścieżka prowadzi przez kolejne poziomy pól pokazując różnorodność upraw sezonowych aby na koniec dotrzeć na dach gdzie zwiedzający będzie mógł zobaczyć rosnące zboża, zakopać się w stóg siana lub wędrować po kwiecistej łące. Z dachu ścieżka prowadzi dalej schodami do przestrzeni wewnątrz budynku będącej elastyczną halą ekspozycji gdzie za pomocą różnych technik wizualnych pokazywany będzie proces przetwarzania produktów rolnych. Będzie to miejsce gdzie można zobaczyć i doświadczyć w jaki sposób zmienił się i do czego obecnie dąży nowoczesny i ekologiczny przemysł żywieniowy naszego kraju. Na poziomie sali ekspozycyjnej znajduje się także sala multimedialna / konferencyjna mogąca służyć jako miejsce wykładów pokazów filmowych lub warsztatów. Ścieżka zwiedzania z powrotem prowadzi nas na parter gdzie możemy doświadczyć wrażeń związanych z konsumpcją. Zwieńczeniem ekspozycji jest restauracja z długim stołem biesiadnym zastawionym potrawami i barem stanowiąca widoczny od wejścia, charakterystyczny element mający zachęcić zwiedzających do uczestnictwa w wystawie i towarzyszących jej wydarzeniach. Restauracja kreuje wizerunek Polski jako kraju mogącego poszczycić się różnorodnością naturalnych produktów, przetworów i potraw, których efektem są radosne biesiady.
Przestrzeń pawilonu wraz z zapleczem daje możliwość organizacji różnych imprez okazjonalnych takich np. jak wesela utrzymane w konwencji wiejskiej tradycji ludowej. Na poziomie parteru przy restauracji zlokalizowany jest sklep z pamiątkami stanowiący stały element towarzyszący wszystkim pawilonom wystawowym. Trasa wycieczki jest zaplanowana tak, aby po zakończeniu zwiedzania przejść przez sklep.
Kluczowym elementem pawilonu jest dach stodoły spinający całość oraz wyznaczający rytm funkcjonowania pawilonu. Konstrukcja będzie poruszać się na szynach wzdłuż działki na całej długości budynku. Stodoła porusza się co 30 min w rytmie zmieniających się pór dnia oraz posiłków które serwowane są w restauracji. Pomiędzy 9:00 a 11:00 restauracja serwuje śniadania, pomiędzy 11:00 a 16:00 serwuje lunch, od 16:00 do 19:00 lekkie przekąski – aperitivo, a pomiędzy 19:00 a 21:00 kolację. Po 21:00 stodoła osiąga swoją docelową pozycję definiując przestrzeń wydarzeń artystycznych. Restauracja stanowi ogólnodostępny rozrywkowo – konsumpcyjny kręgosłup pawilonu, będąc ostatnim etapem ekspozycji jak również atrakcją dla gości expo nie zwiedzających pawilonu, a jedynie poszukujących chwili odpoczynku.
Na ścianach stodoły umieszczono ekrany LED pozwalające na wyświetlanie różnych informacji odnośnie wydarzeń które aktualnie mają miejsce w pawilonie oraz do odliczania czasu do kolejnego przesunięcia dachu. Przesuwna konstrukcja zadaszenia jest symbolem łączącym tradycję materiałową z nowoczesnością i rozwojem technologii.
Mechanizm ruchomego dachu – stodoły zasilany będzie energią odnawialną uzyskiwaną z odpadów uzyskanych przy procesie produkcji i spożycia w ramach samego pawilonu, oraz wspomagany energią słoneczną.
W budynku znajduje się również część biurowa na poziomie 02 służąca funkcjom administracyjnym obiektu. W tej części zaplanowano również niezależną strefę VIP. Do obsługi komunikacji pionowej przewidziana jest winda oraz klatka schodowa niezależna od schodów po których odbywa się zwiedzanie pawilonu.
Dostęp dla niepełnosprawnych jest zapewniony przez dźwig osobowy mający dostęp do wszystkich poziomów budynku.
Rozwiązania materiałowe i technologiczne
Projekt pawilonu zakłada zminimalizowanie ilości materiałów tak aby wydobyć i podkreślić formę oraz funkcjonalność. Spójność i jednorodność materiałowa pozwala skupić uwagę na wystawie, eksponatach i doświadczeniu przejścia drogą ekspozycji. Prócz wszechobecnej zieleni, przewidujemy zastosowanie starego lub postarzanego drewna do konstrukcji ruchomego dachu. Efekt końcowy ma dawać wrażenie ścian i dachu starej stodoły przesuwającej się nad budynkiem, dającą cień i wydzielającą przestrzeń ekspozycji.
Biorąc pod uwagę tymczasowy charakter obiektu projekt zakłada wykonanie większości elementów w konstrukcji stalowej wspartej żelbetem w miejscach wymagających wzmocnienia.
Ściany zewnętrzne wykończone szlifowanym betonem dla uzyskania powierzchni odbijającej otoczenie lecz niejednorodnej. Wszystkie dachy budynku będą dachami zielonymi na których będzie możliwość realnie uprawiania różnych gatunków zboża traw i kwiatów.
Wyróżniającym się elementem kolorystycznym będą czerwone błyszczące szklane ściany długiego baru w parterze oraz ściana wewnętrzna przy wejściu. W sposób oczywisty ta kolorystyka nawiązuje do kolorystyki flagi Polskiej.
Zobacz: Pawilon Polski EXPO 2015 projektu WXCA!
