Yvonne Farrell & Shelley McNamara laureatkami Nagrody Pritzkera w 2020 roku!

Na co dzień piszemy o polskiej architekturze, natomiast zdecydowanie warto wspomnieć o jednym z najbardziej prestiżowych wyróżnień w dziedzinie architektury na świecie – Nagrodzie Pritzkera, zwanej potocznie architektonicznym Noblem. W tym roku pamiątkowy medal odbiorą pochodzące z Irlandii Yvonne Farrell & Shelley McNamara.

Więcej informacji o Nagrodzie Pritzkera: The Pritzker Architecture Prize

Yvonne Farrell i Shelley McNamara
Zdjęcie: Alice Clancy

Nagroda Pritzkera 2020

Yvonne Farrell i Shelley McNamara z Dublina w Irlandii zostały laureatkami Nagrody Pritzkera 2020, ogłosił Tom Pritzker, Prezes Fundacji Hyatt, która sponsoruje nagrodę znaną na całym świecie jako najwyższe wyróżnienie w dziedzinie architektury.

„Architekturę można określić jako jedną z najbardziej złożonych i najważniejszych działań kulturalnych na świecie” – mówi Farrell. „Być architektem to ogromny przywilej. Zdobycie tej nagrody jest wspaniałym potwierdzeniem naszej wiary w architekturę. Dziękuję za ten wielki zaszczyt.”

Jako architektki i pedagodzy od lat siedemdziesiątych, Farrell i McNamara tworzą przestrzenie, które są jednocześnie pełne szacunku i nowe, honorujące historię, demonstrujące jednocześnie najwyższy poziom w kreowaniu miejskiej przestrzeni i rzemiośle budowlanym. Równoważenie siły i delikatności oraz podtrzymywanie szacunku dla specyficznych kontekstów – ich instytucje akademickie, publiczne i kulturalne, a także projekty mieszkaniowe, skutkują nowoczesnymi i efektownymi dziełami, które nigdy się nie powtarzają ani nie naśladują, ale zdecydowanie mają własny głos architektoniczny.

„Za uczciwość w podejściu do architektury, a także sposób, w jaki prowadzą swoją praktykę, ich wiarę we współpracę, hojność wobec kolegów, szczególnie czego dowodem są takie wydarzenia jak Biennale w Wenecji w 2018 r., Ich nieustanne zaangażowanie w doskonałość w architekturze, ich odpowiedzialne podejście do środowiska, ich zdolność do bycia kosmopolitycznymi, przy jednoczesnym uwzględnieniu wyjątkowości każdego miejsca, w którym pracują, z tych i innych powodów Yvonne Farrell i Shelley McNamara otrzymują nagrodę Pritzker Architecture Award 2020”, podkreśla jury.

Universita Luigi Bocconi
Zdjęcie: Federico Brunetti

Urban Institute of Ireland
Zdjęcie: Ros Kavanagh

„W ramach etosu takiej praktyki, jak nasza, tak często starałyśmy się znaleźć miejsce na wdrożenie takich wartości, jak humanizm, rzemiosło, hojność i kulturowe połączenie z każdym miejscem i kontekstem, w którym działamy. Dlatego niezwykle satysfakcjonujące jest to, że nasza praktyka i praca, którą udało nam się wykonać przez wiele lat, zyskały uznanie”, mówi McNamara. „To także wspaniałe uznanie dla ambicji i wizji klientów, którzy zlecili nam projekty i pozwolili zrealizować nasze budynki.”

Ich rodzima Irlandia, wyspa pełna gór i klifów, pozwala dostrzec ich wrażliwość na geografię, zmianę klimatu i przyrody w każdym z miejsc. Ich budynki konsekwentnie pozostają spektakularne, ale również skromne, wzmacniając przestrzeń miasta i przyczyniając się do zrównoważonego rozwoju, jednocześnie odpowiadając na lokalne potrzeby. Kampus uniwersytecki UTEC Lima (Lima, Peru 2015) znajduje się na trudnym terenie z autostradą zatopioną w wąwozie z jednej strony i dzielnicą mieszkalną z drugiej. Rezultatem jest pionowy i kaskadowy budynek odpowiadający zarówno na potrzeby terenu, jak i klimatu. Jego otwarte przestrzenie zostały zaprojektowane tak, aby celowo przyjąć chłodny powiew oceanu i zminimalizować potrzebę klimatyzacji. W biurach Departamentu Finansów (Dublin, Irlandia 2009) wybór lokalnego wapienia zastosowanego w grubych panelach nadaje budynkowi wytrzymałość. Okna wpuszczone lub zrównane z elewacją mają kratki pod nimi, aby zapewnić cyrkulację świeżego powietrza w całym budynku. Ekspozycje ze wszystkich stron budynku, nietypowe dla architektury tego miasta, oferują panoramiczne widoki.

Medical School University of Limerick
Zdjęcie: Dennis Gilbert

Architektki są stale świadome dialogu między wnętrzem i przestrzenią na zewnątrz, czego dowodem jest mieszanie się przestrzeni publicznej i prywatnej oraz znaczący wybór i integralność materiałów. „W naszej pracy staramy się być świadome różnych poziomów i przestrzeni społecznych, staramy się znaleźć architekturę przenikającą się, która potęguje relacje między sobą”, ilustruje Farrell. Universita Luigi Bocconi (Mediolan, Włochy 2008) wspiera społeczność między jego mieszkańcami a tętniącym życiem miastem, które rozciąga się daleko poza pionowy kampus poprzez przestrzeń publiczną na parterze, która trwa w pomieszczeniu oraz pływający baldachim, który zachodzi na ziemię poniżej, angażując przechodniów ze studentami . Université Toulouse 1 Capitole, School of Economics (Tuluza, Francja 2019) oferuje ceglane przypory, rampy i dziedzińce, które są metaforami miasta wypełnionego mostami, ścianami, promenadami i kamiennymi wieżami. North King Street Housing (Dublin, Irlandia 2000) celowo nie zawiera zewnętrznych elementów konstrukcyjnych, które korespondują z ograniczeniami sąsiednich magazynów.

„Współpraca między Yvonne Farrell i Shelley McNamara reprezentuje istnienie wzajemnych powiązań między równymi odpowiednikami” – stwierdza kapituła Nagrody Pritzkera. „Wykazują niesamowitą siłę w swojej architekturze, pod każdym względem głęboko łączą się z lokalną sytuacją, ustalają różne reakcje dla każdego zadania, zachowując uczciwość w swojej pracy i przekraczają wymagania tej dziedziny poprzez odpowiedzialność i społeczne podejście”.

Farrell i McNamara opanowały proporcje, aby utrzymać ludzką skalę i osiągnąć intymne otoczenie w wysokich i rozległych budynkach. „Z dużym powodzeniem próbowały pomóc nam wszystkim w przezwyciężeniu tego, co może stać się poważnym problemem ludzkim” – wyjaśnia Stephen Breyer, przewodniczący jury. „Mianowicie, w jaki sposób budujemy mieszkania i miejsca pracy w świecie, w którym ponad połowa ludności mieszka w środowisku miejskim, a wielu z nich nie stać na luksus?” Wyprofilowana podłoga teatru w Solstice Arts Centre (Navan, Irlandia 2007) stwarza fizyczną bliskość między publicznością a wykonawcami. Obfite rozmieszczenie otwartych przestrzeni, okien, szklanych ścian osłonowych i odsłoniętych sufitów pozwala filtrować naturalne światło przez korytarz pomieszczeń, tworząc wrażenie światła w dużych i małych przestrzeniach oraz w połączonych obszarach, które tworzą Institut Mines Télécom w Palaiseau (Paryż) , Francja 2019).

McNamara stwierdza: „Architektura stanowi ramy ludzkiego życia. Zakotwicza nas i łączy ze światem w sposób, który prawdopodobnie nie jest możliwy w żadnej innej dyscyplinie”. Farrell kontynuuje: „U podstaw naszej praktyki leży prawdziwe przekonanie, że architektura ma znaczenie. To kulturowy fenomen przestrzenny, który ludzie wymyślają.”

Architektki założyły pracownię Grafton Architects w 1978 roku w Dublinie, gdzie do dzisiaj kontynuują praktykę. W ciągu nieco ponad czterdziestu lat zrealizowały prawie tyle samo projektów, zlokalizowanych w Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Włoszech i Peru.

Farrell i McNamara są 47 i 48 laureatkami Nagrody Pritzkera oraz pierwszymi projektantkami pochodzącymi z Irlandii.