Forte House to nietypowy i pomysłowy dom usytuowany w gęstej zabudowie dzielnicy mieszkaniowej Santo Tirso, miejscowości na północy Portugalii. Projekt pema studio to odpowiedź na złożony i pełen wyzwań kontekst. Teren inwestycji to działka miejska ograniczona budynkami sąsiednimi, a najbliższe sąsiedztwo to zróżnicowana, chaotyczna i zaniedbana zabudowa.
Forte House
Projekt: pema studio
Współpraca: Daniel Carvalho (Livre Atelier) e Dário Cunha
Główny architekt: Tiago Pedrosa Martins
Lokalizacja: Santo Tirso, Portugalia
Powierzchnia: 280m2
Konstrukcja: Construções Alves e Freitas, Lda.
Inżynieria: M2 – Gabinete de Estudos
Zdjęcia: Ivo Tavares Studio
Forte House
Klienci szukali na działce z wyraźnymi ograniczeniami zarówno przestrzeni, jak i prywatności. Marzyli o domu, który byłby jednocześnie niezwykle pragmatyczny i elastyczny, ale także wrażliwy i zaskakujący.
Otaczające budynki, mocno zdegradowane na przestrzeni kolejnych lat i o niewielkiej wartości architektonicznej oddzielają przestrzeń wąskiej uliczki od dziedzińców i ogrodów zlokalizowanych na tyłach poszczególnych działek. Dla portugalskich architektów odejście od tych wzorców wydało się logiczne i konieczne. Stanowiło także niezwykłe wyzwanie podczas tworzenia nowej i współczesnej przestrzeni mieszkalnej.
Nowy projekt to masywny blok, który w przeciwieństwie do otaczających budynków, zdecydowanie odrywa się od linii frontowej działki i skupia wszystkie niezbędne funkcje w głębi posesji. Tam, poprzez odejmowanie, organizowana jest właściwa przestrzeń mieszkalna, a program funkcjonalny domu jest intuicyjnie rozplanowywany pomiędzy patiami w opozycji do sztywno określonych granic sąsiadujących domów. Budynek mieszkalny został zaprojektowany w równowadze między stworzeniem gęstej i zamkniętej fortecy a reinterpretacją typowego domu z patio, szukającego bezpiecznej oazy w intymnej relacji z niebem.
Stara fasada to element tożsamości poprzednich zabudowań – jeden z nielicznych elementów dawnego budynku. Ściana z ażurowymi otworami wydziela ulicę do prywatnej przestrzeni mieszkańców, jednocześnie subtelnie odkrywając wnętrze całego założenia już z poziomu drogi. Wraz z niezbędnymi zmianami funkcjonalnymi mur został odrestaurowany jako element spójności z przyległą tkanką miejską, zmniejszając ingerencję urbanistyczną w ulicę. Właściwy budynek otacza układ pionowych i poziomych płaszczyzn – ścian i zadaszeń – które zapewniają mieszkańcom domu z jednej strony pożądaną prywatność, z drugiej przechwytują światło i wentylują przestrzeń wewnątrz. Światło, które krąży pomiędzy licznymi przegrodami niczym zmanipulowana materia, staje się jednym z głównych bohaterów codziennego życia mieszkańców domu.
