Dec Wolszczak Architekci zdobyli drugą nagrodę w konkursie studialno-ideowym na koncepcję funkcjonalno-przestrzenną Kampusu Akademii Morskiej w Gdyni. Architekci z Warszawy zaproponowali uzupełnienie istniejącej i zabytkowej struktury, nowoczesnymi, białymi bryłami, które tworzą tło dla modernistycznej architektury Akademii.
Autorzy: DEC WOLSZCZAK ARCHITEKCI
Skład zespołu: Oliwia Dec, Marcin Wolszczak
Lokalizacja: Gdynia
Rozstrzygnięcie konkursu: 15.03.2016 r.
Lokalizacja
Kampus Akademii Morskiej jest położony w centralnej części dzielnicy Grabówek miasta Gdyni, przy jednej z głównych wjazdowych arterii komunikacyjnych – ulicy Morskiej. Kampus otoczony jest od południa zielonymi i górzystymi terenami Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego z ekstensywną zabudową mieszkaniową, od zachodu i wschodu zabudowaniami wielofunkcyjnymi, w obrębie których istnieją centra lokalne dla okolicznych terenów, zaś od północy sąsiaduje z terenami Portu Gdynia, co daje Akademii Morskiej rozwojową i strategiczną lokalizację.
Stan istniejący
Obecnie Kampus Akademii Morskiej jest przestrzenią zamkniętą, ogrodzoną i niedostępną dla osób z zewnątrz, w tym okolicznych mieszkańców. W centralnych częściach kampusu, między budynkami, znajdują się parkingi samochodowe. Brakuje zieleni, placy rekreacyjnych czy przestrzeni publicznych pod różnego rodzaju wydarzenia akademickie. Efektem tego jest brak utożsamiania się studentów i nauczycieli z Akademią. W odbiorze okolicznych mieszkańców, kampus jest traktowany jako bariera, którą trzeba pokonać albo obejść. Tereny Akademii zamiast spinać i łączyć całą dzielnicę Gdyni, to ją dzielą.
Na ponad 5 ha terenie kampusu znajduje się zespół budynków dawnej Szkoły Morskiej, który jest wpisany do rejestru zabytków. Zabudowania te wymagają konserwacji i specjalnej ochrony. Oprócz tego jest kilka budynków gospodarczych i sala sportowa. Budynki te są w złym stanie technicznym, są zamknięte i przeznaczone do rozbiórki, aby w ich miejscu mogły stanąć nowe obiekty z nowymi funkcjami dla Akademii Morskiej.
Założenia koncepcji
Podstawową zasadą uzupełnienia oraz przekształcenia istniejącego kampusu Akademii Morskiej jest utworzenie przestrzeni przejrzystej, otwartej, umożliwiającej integrację oraz aktywizację studentów, profesorów, a także mieszkańców Grabówka i Gdyni.
Pozycja kampusu Akademii Morskiej powinna być kreowana na bazie takich sformułowań jak: nowoczesność, tradycja, historia, zieleń, woda, ekologia, port morski, statki.
Zaproponowano różnorodne miejsca kontaktu społecznego na terenie kampusu w postaci licznych terenów zielonych – biologicznie czynnych. Zieleń Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego ma się zgodnie z zamierzeniem projektantów wlewać w kampus od jego południowej strony. Następuje otwarcie i udostepnienie terenu od tej strony dla osób z zewnątrz. Kampus przestaje być barierą czy przeszkodą, staje się trasą spacerową, miejscem nauki, sportu i odpoczynku.
Analizy otoczenia wykazały, że przestrzeń wewnątrz kampusu jest w chwili obecnej bardzo niekorzystna dla pieszych czy rowerzystów i na pierwszym miejscu są samochody i parkingi samochodowe, dlatego zaproponowano odwrócenie tych zależności. Samochody zostały wypchnięte na obrzeża kampusu, gdzie zostały utworzone parkingi w zieleni, a także wjazdy do parkingu podziemnego pod nowo projektowanymi budynkami akademika, sali sportowej i budynku dydaktycznego. Obecne ciągi pieszo – jezdne przekształcono na ciągi pieszo – rowerowe zostawiając jeden ciąg pieszo – jezdny z ograniczeniem wjazdu dla służb i zaopatrzenia technicznego. Przy głównych wejściach do istniejących i proponowanych budynków zaprojektowano zadaszone parkingi rowerowe.
Nowe budynki – „Nowe Okręty” Akademii Morskiej zaprojektowano jako strukturę równoległych względem siebie prostopadłościanów przycumowanych od południa do istniejącego zabytkowego zespołu. Budynki te mają spójną architekturę, elewacje, różnią się jedynie gabarytem i funkcją. Na granicy kampusu, od strony zachodniej, jako pierwszy został zaproponowany nowy akademik dla studentów. Kolejnym przycumowanym budynkiem jest budynek z salą sportową wraz z trybunami, zapleczem w postaci szatni, oraz siłownią i mniejszymi salami sportowymi, w których mogą być uprawiane takie sporty jak joga, taniec czy sztuki walki. Część pomieszczeń takich jak mniejsze sale i siłownia, mogą być dostępne dla studentów Akademii cały czas. Następnym budynkiem, zlokalizowanym naprzeciwko gmachu głównego Akademii Morskiej, jest budynek dydaktyczny, który w swojej ofercie programowej ma centrum silników okrętowych, centrum symulatorów, sale wykładowe i dydaktyczne, sale komputerowe, przestrzenie wielofunkcyjne dla studentów, restaurację oraz dwukondygnacyjną salę multimedialno – projekcyjną. Wszystkie trzy budynki mają wejścia główne zlokalizowane od strony istniejących budynków kampusu, a także połączone są dwukondygnacyjnym parkingiem podziemnym, który oprócz budynków powyżej, obsługuje całą Akademię Morską.
Obecnie brakuje elementów i przestrzeni pozwalających na chwilę odpoczynku dla użytkowników Akademii, a także dla przechodzących przez teren i odwiedzających kampus. Wyróżniono zatem strefy swobodnego przepływu w postaci alei pieszych oraz strefy relaksu na drewnianych podestach i dużej ilości terenów zielonych pomiędzy budynkami i ciągami pieszo – jezdnymi. Przestrzenie zielone, place rekreacyjne i aleje łączą się ze sobą, przenikają i tworzą sieć przestrzeni publicznych, która rozciąga się we wszystkie strony kampusu, łącząc wejścia na kampus, istniejące i nowe budynki. Główną przestrzenią rekreacyjną jest Plac Musztry, który zlokalizowany jest pomiędzy istniejącym Gmachem Głównym, a nowym budynkiem dydaktycznym. Plac ten jest przestrzenią wielofunkcyjną, może być wykorzystywany jako plac pod różnego rodzaju zgromadzenia czy uroczystości związane z Akademią, jako miejsce pod kino plenerowe, warsztaty, ekspozycje, wystawy, targowisko, a może być też miejscem do urządzania koncertów czy festiwali.
Cele
Celem nadrzędnym proponowanej koncepcji jest określenie wspólnego, jednolitego wyrazu architektonicznego przestrzeni publicznej w celu nadania jej łatwo rozpoznawalnego charakteru decydującego o jej indywidualnej nowej tożsamości w kontekście historycznym, kulturowym i społecznym.
Starannie dobrane elementy przestrzeni mają w zamyśle twórców być odpowiedzią na problemy studentów i mieszkańców, wypełniać niszę w zakresie funkcjonalnym służącym potrzebom lokalnej ludności. Wysokiej jakości zagospodarowanie spełnia współczesne standardy, wymagania techniczne oraz staje się jednocześnie interesującą ofertą turystyczną miasta. Projekt ma budować lokalne więzi pomiędzy mieszkańcami, być może budować solidarność międzypokoleniową. Duży obszar projektu pozwala spełnić wszystkie te wymagania.
Kampus, a także Akademia nie powinny się zamykać na odbiorców, powinny przyciągać, budować wielopoziomowe i wielopokoleniowe więzi. Swoim programem Akademia powinna zachęcać do odwiedzin nawet w ramach wypoczynku, a także informować co nowego dzieje się na kampusie i co oferują mury uczelni. Poprzez różnego rodzaju atrakcje, wystawy, wernisaże, ogólnodostępne warsztaty tematyczne, prezentacje, Akademia staje się bardziej otwarta nie tylko dla bezpośrednich jej odbiorców, ale także dla mieszkańców czy turystów. Z tego powodu bardzo ważne jest zbudowanie systemu przestrzeni publicznych, których w tym momencie nie ma. Wypchnięcie ruchu samochodowego z centralnych terenów kampusu na jego obrzeża. Zabiegi tego typu są też istotne z uwagi na żywotność zabytkowych obiektów.
Nowa zabudowa Kampusu ma nawiązywać do historycznego układu urbanistycznego, ale także współtworzyć nowoczesny kampus XXI wieku, który jest otwartym i zintegrowanym z terenami sąsiednimi organizmem. Kampus Akademii Morskiej powinien być integrujący i aktywizujący, być bodźcem do działania i aktywizowania sąsiednich terenów. Powinien urzekać swoją naturalnością, nowoczesnym spojrzeniem w przyszłość i wyznaczając kierunki rozwoju nie tylko dla uczelni, ale i dla całego miasta.
Rozwiązania materiałowe
Nowo projektowane budynki z dużym szacunkiem odnoszą się do istniejących obiektów kampusu, specyfiki morskiej architektury oraz białego modernizmu Gdyni. Zewnętrzne elewacje nowych obiektów pokryte są białym corianem, który ma szerokie wykorzystanie w budownictwie jachtowym i okrętowym, oraz szkłem, zaś wewnątrz budynków dominuje cegła i surowy beton.
Etapowość inwestycji
Projekt zakłada etapowość inwestycji w celu najlepszego wykorzystania funduszy oraz zminimalizowaniu czynników niekorzystnych dla funkcjonowania kampusu.
- Etap I – Przygotowanie terenu pod nowe inwestycje poprzez wyburzenie budynków zgodnie z wytycznymi regulaminu konkursu. Budowa budynku akademika, hali sportowej oraz garażu wielopoziomowego na kondygnacjach -1 i -2, który jest wspólny dla tych budynków i ponadto ma obsługiwać inne obiekty znajdujące się na terenie Akademii Morskiej. Zagospodarowanie terenu wokół istniejących budynków Kampusu oraz budowa nowego Placu Musztry.
- Etap II – Przeniesienie studentów do nowo wybudowanego akademika. Rozbiórka starych budynków zlokalizowanych przy ulicy Beniowskiego i przeznaczonych obecnie pod funkcję akademika oraz budowa, na miejscu wyburzonych, nowych budynków mieszkaniowo – usługowych. Zagospodarowanie terenów sportowych na terenie kampusu. Budowa boiska typu Orlik oraz kilku mniejszych boisk (lub w I etapie).
- Etap III – Budowa budynku dydaktycznego przy Placu Musztry. Budowa budynku usługowego wraz z garażem podziemnym.
