„Architektura w obliczu katastrof. Modelowe kształtowanie zabudowy wiejskiego zespołu szkolnego na Haiti” – to temat projektu dyplomowego Agnieszki Chudy wykonanego pod kierunkiem prof. SSW dr hab. inż. arch. Marcina Gawlickiego na Wydziale Architektury, Inżynierii i Sztuki Sopockiej Szkoły Wyższej. Celem pracy jest przedstawienie sposobu modelowego kształtowania wiejskiego zespołu szkolnego na przykładzie Haiti, którego rozwiązanie może być wdrożone w obszarach o trudnych uwarunkowaniach, w strefie klimatu równikowego oraz obszarach narażonych na naturalne kataklizmy.
Architektura w obliczu katastrof. Modelowe kształtowanie zabudowy wiejskiego zespołu szkolnego na Haiti
Autor: Agnieszka Chudy
Uczelnia: Wydział Architektury, Inżynierii i Sztuki | Sopocka Szkoła Wyższa
Opieka naukowa: dr hab. inż. arch. Marcin Gawlicki
Architektura w obliczu katastrof. Modelowe kształtowanie zabudowy wiejskiego zespołu szkolnego na Haiti
Problem badawczy
Analizowany temat zwraca uwagę na wykorzystanie modułowości rozwiązań architektonicznych i prostych technologii, możliwych do zastosowania wg potrzeb w klimacie równikowym (i nie tylko), ale także pozostałych obszarów/miejsc zagrożonych katastrofą lub szybkim reagowaniem w momencie pokryzysowym. Sposób reagowania architektury w obliczu katastrof jest jednym z najtrudniejszych wyzwań architektonicznych. Podejmowane decyzje dotyczące miejsc reagowania powinny iść w parze z projektowaniem zrównoważonym, a także z jakością architektury i konstrukcji, etapowością wdrożenia projektu i założonego budżetu.
Rozwiązania funkcjonalne
Podejmowany temat modelowego kształtowania zabudowy wiejskiego zespołu szkolnego jest odpowiedzią, na działający po katastrofie, system szkolnictwa na Haiti. Główną ideą projektu szkoły wiejskiej jest wykorzystanie naturalnego otoczenia, dostępności materiałów, lokalnych warunków oraz modułowego wdrożenia postępowania dla kształtowania takiej zabudowy. To wszystko z dbałością o zachowanie tożsamości danego regionu.
Szkoła nawiązuje do tradycyjnej formy budynku często spotykanej na Haiti. Prosta, powtarzalna konstrukcja sprawia, że jej modułowość zostaje powielana, w przypadku budowy kolejnych faz powstawania zespołu szkolnego. Przestrzeń została zaprojektowana tak, aby zaspokajać podstawowe potrzeby uczniów wraz z elastycznym doborem zajęć, dzięki zastosowaniu optymalnych wymiarów sali lekcyjnych.
W naturalną posadzkę terenu wraz z domieszką betonu dodano naturalne kolorowe barwniki, nawiązujące do haitańskiego malarstwa. Obniżona podłoga w przestrzeni jest miejscem gromadzenia się wody deszczowej, poprawiającej bioklimat miejsca. W porze suchej, obniżenie zostaje wypełnione zgromadzoną wodą z podziemnych zbiorników. Projekt zapewnia przestrzeń do uprawy roślin jadalnych a także zabawy, czytania i odpoczynku, rozwijania rękodzielnictwa i innych wielu aktywności dla dzieci i mieszkańców.
Projektowanie kryzysowe z uwzględnieniem klimatu
Decyzje dotyczące miejsc reagowania powinny iść w parze z projektowaniem zrównoważonym a także z jakością architektury i konstrukcji, właściwym etapowaniem oraz ograniczonym budżetem. Wykorzystanie podstaw architektury wernakularnej zgodnej z lokalnymi technikami wznoszenia budynków, występowaniem naturalnych materiałów do budowy (glina, piasek, bambus, drewno, trzcina cukrowa, kokos właściwy, drzewo paulownia – Oxytree, opuncja, drewno mahoniowe) pozwoliło uzyskać modułowość nie tylko wdrożenia w strefie klimatu równikowego, ale także w zagrożonych regionach szybkiego reagowania kryzysowego.
Połączenie proponowanych prostych technologii (cordwood, gromadzenie wody, ostrzeganie sejsmiczne, wykorzystanie słońca i wody, uprawy, biopaliwo) z modułowym kształtowaniem zabudowy, wpływa bardzo korzystnie na środowisko, przy praktycznie zerowym śladzie węglowym. Modułowość budowanej przestrzeni charakteryzuje się dużą mobilnością i samowystarczalnością, która nie degraduje przestrzeni aktywnej biologicznie. Daje również możliwość na szybką aranżację i tworzenie niestandardowych struktur typowych dla rozwiązań kryzysowych, również w kontekście małych domów mieszkalnych (mikrodomy).
„Architekci nie wygrają z naturą, ale mogą spróbować nauczyć się od niej żywotności, tak by tworzyć budynki i miasta, które po katastrofie będą mogły się odrodzić w zgodzie z lokalnymi warunkami, dostępnością materiałów, świadomością społeczną oraz kulturą. Projektowanie regeneratywne sięga poza rozwój zrównoważony i mówi o obiektach jako aktywnych elementach środowiska naturalnego z uwzględnieniem kontekstu społecznego.”
