Dom z Grotą to budynek, w którym nowoczesny design zakorzeniony w legendzie o Smoku Wawelskim łączy się z ideą architektury ekologicznej i zrównoważonej. Budynek projektu BXB studio powstanie na działce porośniętej paprociami, w bezpośrednim sąsiedztwie Lasu Wolskiego i będzie posiadał widok na cały Kraków. Zaskakujący dom z tytułową, zieloną grotą zlokalizowaną pod nim oraz charakterystyczną, falującą fasadą kryje szereg ekologicznych i nowatorskich rozwiązań.
Dom z Grotą – Human Centered Biophilic Design
Projekt: BXB studio Bogusław Barnaś
Zespół: Bogusław Barnaś, Urszula Furmanik, Justyna Duszyńska-Krawczyk, Bartłomiej Mierczak, Monika Kalinowska, Magdalena Fuchs, Wojciech Buchta, Marcin Barański, Marcin Owczarek, Aleksandra Gawron, Bartłomiej Szewczyk, Łucja Janik, Bartosz Karwat, Katarzyna Trzepałka, Aleksandra Parchem.
Kategoria: Dom Jednorodzinny
Powierzchnia: ok. 1000 m2
Lokalizacja: Kraków, Polska
Dom z Grotą
Human Centered Biophilic Design
Dom Symbiotyczny zaprojektowany w BXB studio uznany najbardziej ekologicznym budynkiem roku 2019 wg PLGBC, to dom w którym elementy ekologiczne towarzyszyły współczesnej bryle architektonicznej. Nasz najnowszy projekt – Dom z Grotą – to budynek, którego unikalny i nowatorski design jest pochodną ekologicznych idei funkcjonalno -przestrzennych oraz zasad tzw. human-centered biophilic design czyli architektury zorientowanej na zdrowie i pomyślność człowieka. Te dwa zagadnienia – nowoczesny design i elementy eko, stają się tutaj nierozerwalną, spójną jednością. Co więcej, odwołują się do lokalnej tradycji, historii miejsca, charakteru otaczającego krajobrazu i zasad zrównoważonego rozwoju. Dom z Grotą to architektura biofilna, która oprócz podstawowych zagadnień z zakresu funkcji, estetyki, ergonomii czy wydajności energetycznej, skupia się przede wszystkim na efektywnym dostarczeniu użytkownikowi niezbędnych czynników wpływających na jego harmonijne współżycie z naturalnym środowiskiem, stan psychofizyczny oraz komfort życia w ogóle – opowiada Bogusław Barnaś.
Dom zlokalizowany jest na stromym północnym stoku dostępnym z drogi w jego najniższym punkcie. Architekci postanowili go posadowić możliwie wysoko, tak aby od strony północnej generował panoramiczny widok na Kraków, natomiast od strony południowej bezpośrednio łączył się z sąsiadującym Lasem Wolskim.
Aby zoptymalizować komunikację na stromym stoku, zdecydowaliśmy się na dwa nietypowe zabiegi funkcjonalno-przestrzenne. Do domu dojeżdżamy tunelem, który zaczyna swój bieg zaraz po przekroczeniu granicy posesji. Redukujemy w ten sposób problemy z podjazdem i potrzebą odśnieżania czy utrzymania drogi. Tworzymy również większą powierzchnię zieloną działki, chowając infrastrukturę pod ziemią. Dojście piesze do domu, a konkretnie do jej południowej fasady prowadzimy możliwie najkrótszą drogą – nie obchodzimy budynku na około, a zwyczajnie przechodzimy naturalnym, zielonym traktem pod budynkiem nadwieszonym na łagodnie falującym stoku górskim, który skrywa podziemne kondygnacje. Tworzymy tym samym między-kondygnacyjny, zacieniony leśny krajobraz, który nazwaliśmy Grotą – kontynuuje założyciel BXBstudio.
Główne wejście do domu uformowane jest zarówno przez przestrzeń wspomnianej Groty jak również falujący kształt fasady południowej. To współczesny portal inspirowany wielowiekową tradycją formowania strefy wejścia do budynku, jednak poza podstawowymi funkcjami reprezentacyjnymi posiada elementy dodatkowe pełniące określone funkcje w budynku jak: formowanie i doświetlanie ogrodu leśnego, zadaszenie strefy wejściowej, pełnienie funkcji balastu statycznego dla nadwieszonej konstrukcji budynku jak również podstawy konstrukcyjnej dla schodów wewnętrznych, wykorzystanie cyrkulacji powietrza poprzez zewnętrzny komin wentylujący budynek powietrzem przefiltrowanym leśnym mikroklimatem Groty, przy zastosowaniu inteligentnie sterowanych okien. – Kominem wentylującym nazwaliśmy charakterystyczne wyoblenie portalu – fasady południowej. Zasysa on powietrze wydobywające się z wnętrza groty, również formuje podcień, który chroni fasadę południową przed działaniem promieni słonecznych w lecie. – dodaje architekt. U podstawy wspomnianego komina znajduje się automatycznie sterowane okno, które reguluje przepływ naturalnego powietrza do wnętrza budynku, wspomagając naturalną wentylację domu powietrzem przefiltrowanym leśnym mikroklimatem.
Wygięta struktura komina wentylującego czy portalu tworzy we wnętrzu domu otwartą dwupoziomową przestrzeń, zatem portal wejściowy pełni funkcję reprezentacyjną nie tylko na zewnątrz, ale również we wnętrzu budynku, w którym przypomina wielką, współczesną, przestrzenną rzeźbę, na której wsparte zostały reprezentacyjne schody, prowadzące na piętro i dalej na wielospadowy, zygzakowaty zielony dach, który został pokryty łąką kwietną – kolejną dodaną przestrzenią biologicznie czynną, posadowioną ponad przestrzenią leśnej, falującej Groty. Mamy zatem do czynienia z piętrowym układem terenów zielonych oraz ukryciem infrastruktury drogowej pod ziemią. Dzięki temu budynek generuje więcej przestrzeni zielonej niż niezabudowana wcześniej działka. Falujące czy zygzakowate powierzchnie dodatkowo maksymalizują realną powierzchnię zieloną.
Ponad łąką kwietną, na samym szczycie budowli, zaprojektowano taras widokowy, który lewituje nad ogrodem i nie wymaga balustrady zachowując pełne bezpieczeństwo użytkowania. Dzięki temu nie zaburzone zostają doznania widokowe, obejmujące panoramę całego Krakowa w kierunku północnym, wschodnim i zachodnim oraz od strony południowej widoku na las Wolski. Na tarasie otulonym łąką kwietną architekci zaprojektowali również zewnętrzną kuchnię oraz jacuzzi. W zagłębieniach zygzakowatej łąki dyskretnie ukryto natomiast farmę solarną.
W przestrzeni Groty zlokalizowanej pod domem, odnajdziemy również surrealistyczne przeszklenie, które nazwaliśmy Smoczym Okiem. Łączy ono optycznie przestrzeń ogrodu i wewnętrznego domowego basenu zlokalizowanego w strefie dziennej. Jest to bajkowy, surrealistyczny świetlik odbijający się w lustrzanej płaszczyźnie podbitki, która multiplikuje efekt przestrzenny i wizualny tajemniczej leśnej Groty – dodają architekci.
Parter budynku, który lewituje nad Grotą dzięki opracowanej stalowej konstrukcji mostowej stabilizowanej przez żelbetowy balast portalu wejściowego, mieści otwartą strefę dzienną – dwupoziomowy hol wejściowy, salon otwarty widokowo na północną panoramę Krakowa oraz południowy Las Wolski, widokową kuchnię w północno zachodnim narożniku domu oraz południowo-zachodnią jadalnię zlokalizowaną bezpośrednio przy zewnętrznym tarasie przyległym do lasu. Na parterze zlokalizowano również strefę spa z przeszklonym z trzech stron basenem, który posiada dostęp do zewnętrznych tarasów. Zapewni to optymalne korzystanie z basenu przez cały rok.
Część dzienna ma charakter nowoczesnego, modernistycznego, w pełni przeszklonego wnętrza. Piętro formują przestrzenie mniejszych pomieszczeń, których wnętrza przypominają przytulne chatki przykryte dwuspadowymi sklepieniami dachowymi.
Budynek wyposażony został w windę i schody, które komunikują mieszkańców z poszczególnymi kondygnacjami, również z przestrzenią podziemną – poziomem -1 oraz -2. Tutaj zlokalizowano fitness, pomieszczenia techniczne oraz halę garażową. Przestrzeń ta zaprojektowana została w taki sposób aby specjalnie uformowane studnie doświetlające zapewniły dostęp światła dziennego do wszystkich kondygnacjach podziemnych.
Fasada głównej bryły budynku wykończona zostanie dynamicznie układaną cegłą, która przywołuje na myśl łuski baśniowego Smoka Wawelskiego. Elewacja odwołuje się również do krakowskich tradycji, wszechobecnej tutaj cegły formującej okoliczne domy, kamienice czy fortyfikacje na Wzgórzu Wawelskim.
Budynek wyposażony zostanie w najnowsze systemy inteligentne, które zapewnią mu optymalną wydajność energetyczną zespoloną z naturalnym środowiskiem, geotermię, systemy nawadniania, systemy wykorzystania wody deszczowej, systemy ogrzewania i chłodzenia ściennego, pompy ciepła, naturalną wentylacje, wykorzystanie energii solarnej. Budynek poprzez racjonalną strukturę architektoniczną współpracuje ze środowiskiem naturalnym, oświetleniem, stronami świata, topografią, wiatrem, wodą, osiami widokowymi, florą i fauną – lasem i łąką.
To jeden z najbardziej inteligentnych, ekologicznych, nowatorskich i złożonych konstrukcyjnie oraz technologicznie domów jakie kiedykolwiek udało nam się zaprojektować w BXB studio – puentuje Bogusław Barnaś.
