Centrum Zdrowia Psychicznego i Medytacji to temat pracy inżynierskiej Kamili Gołąbek wykonanej pod kierunkiem Magdaleny Szpytmy na Wydziale Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury Politechniki Rzeszowskiej. Projekt porusza coraz bardziej aktualny w dzisiejszych czasach problem zaburzeń zdrowia psychicznego. Jest także odpowiedzią na coraz mocniej widoczny niedobór miejsc leczących ludzką psychikę.
Centrum Zdrowia Psychicznego i Medytacji
Autorka: Kamila Gołąbek
Promotor: dr inż. arch. Magdalena Szpytma
Uczelnia: Politechnika Rzeszowska
Problematyka
Ośrodki, w których leczy się zaburzenia psychiczne, rzadko projektowane są ze szczególnym uwzględnieniem czynników otoczenia pozytywnie wpływających na samopoczucie oraz powrót do zdrowia użytkowników, a to właśnie architektura w dużym stopniu taki efekt determinuje. Celem projektu Kamili Gołąbek jest stworzenie miejsca zapewniającego kompleksową regenerację zdrowia zarówno fizycznego, jak i psychicznego, połączoną z wypoczynkiem w otoczeniu natury, dla osób nie tylko poważnie chorych, ale także świadomie i holistycznie podchodzących do tematu dbania o zdrowie – również psychiczne.
Architekci, jako osoby projektujące przestrzeń odgrywają w tym miejscu dużą rolę. To, jakie decyzje są podejmowane na etapie projektowym, ma bezpośredni wpływ na późniejszych użytkowników, sposób ich funkcjonowania oraz samopoczucie. Jest to szczególnie istotne w przypadku obiektu o charakterystyce leczniczej, jakim jest projektowane „Centrum Zdrowia Psychicznego i Medytacji FOR REST”, który już samą architekturą powinien pozytywnie wpływać na ludzi i wspomagać proces regeneracji. Nie jest to jednak proste zadanie i wymaga od architekta interdyscyplinarnej wiedzy z zakresu m.in. psychologii środowiskowej.
Wyzwania
Wyzwaniem, jakie podejmuje projekt, jest stworzenie miejsca łączącego w sobie trzy funkcje: ośrodka zdrowia psychicznego, hotelu wypoczynkowego oraz centrum rehabilitacji. Obiekt ma za zadanie zapewnić możliwość kompleksowego podejścia do każdej osoby. Projekt stworzony jest w oparciu o przeprowadzone w pracy badania problematyki psychologii środowiskowej oraz dziedzin pokrewnych. Głównym założeniem projektowanej koncepcji jest jak najmniejsza ingerencja w istniejący zalesiony teren (przede wszystkim ograniczenie wycinki istniejących drzew do niezbędnego minimum), stworzenie obiektu ekologicznego, w zgodzie z naturą, pasującego skalą do otaczającego lasu oraz nawiązującego formą do otoczenia.
Lokalizacja
Lokalizacja projektu nie jest przypadkowa – założenie planowane jest w nadmorskim pasie lasu, miejscu spokojnym, w otoczeniu natury, tworzącym idealną przestrzeń wyciszenia i wypoczynku. Na działce władze miasta planowały wcześniej budowę obiektu znanej, polskiej sieci hoteli, którego zwarta bryła przytłaczała gabarytami, zmieniała całkowicie charakter miejsca i skutkowałby wycinką dużej części drzew.
Koncepcja
Projektowany kompleks jest założeniem o całkowicie innej charakterystyce. Składa się z trzech, dwukondygnacyjnych budynków, z których każdy pełni oddzielną funkcję:
- budynek reprezentacyjny, będący wizytówką całego założenia,
- budynek noclegowy, w którym znajdują się pokoje hotelowe,
- budynek aktywności, ze strefą sportową na parterze oraz strefą terapii na poziomie +1.
Elewacje wykonane zostały z desek modrzewiowych. Dużą rolę w projekcie odgrywają obszerne przeszklenia, wpuszczające naturalne światło do wnętrz, na których rytmicznie zostały rozmieszczone lamele drewniane, zapewniające prywatność i zabezpieczające pomieszczenia przed przegrzaniem. Pomiędzy obiektami zostały poprowadzone ścieżki służące komunikacji pieszej, łączące główne wejścia budynków. Ponadto zaplanowana została adaptacja istniejącego na działce powojennego, jednokondygnacyjnego schronu na funkcję sali kinowej oraz pomieszczenia gier. Ingerencja w budynek była niewielka, planowana zmiana funkcji zaprojektowana została z poszanowaniem istniejącej bryły budynku. Na dachu obiektu przewidziana została funkcja sezonowego miejsca ćwiczeń na świeżym powietrzu. Całość założenia utrzymana jest w naturalnym, leśnym klimacie, dlatego oprócz projektowanych chodników planowane jest powstanie wydeptanych ścieżek, stworzonych naturalnie przez użytkowników obiektu.
