Kładka w koronach drzew to temat pracy dyplomowej Magdy Bykowskiej wykonanej pod kierunkiem Janusza Grycela na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej.
Kładka w koronach drzew w Nadleśnictwie Browsk
Autor: Magda Bykowska
Promotor: dr inż. arch. Janusz Grycel
Uczelnia: Politechnika Białostocka
Data obrony: 09.2016
Wyróżnienia:
– nominacja do Dorocznej Nagody Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP im. Zbyszka Zawistowskiego – DYPLOM ROKU 2017
– wyróżnienie specjalne: DOROCZNA POLSKO-NIEMIECKA NAGRODA INTEGRACYJNA BDA-SARP 2017
– 3 miejsce – BauNetz Campus Masters for „The Path in Trees”
– nominacja do 2017 Architectural 3D awards by the CGarchitect.com
Kładka w koronach drzew
Tematem pracy magisterskiej Magdy Bykowskiej jest Kładka w koronach drzew w Nadleśnictwie Browsk. Lokalizacja projektu posiada wyjątkowe położenie geograficzne, znajduje się bowiem tuż przy sercu pierwotnej natury, na granicy lasu z łąką, wzdłuż doliny rzeki Narwi. Plan zagospodarowania obejmuje jeden z najciekawszych obszarów regionu. Istotne jest tu zatem zachowanie jego fizjonomicznych, podstawowych cech, unikając inwazyjnych działań. Najważniejszą wartością badanego otoczenia jest przyroda.
Założenie jest subtelne w swojej formie, aby nie zaburzać harmonii naturalnego, leśnego krajobrazu. Kładka w koronach drzew byłaby pierwszą tego typu ścieżką w Polsce, która w dużej mierze przyczyniłaby się do promocji regionu i zwiększenia świadomości ludności na temat leśnego życia i procesów zachodzących w przyrodzie. Projekt jest częścią pewnego procesu dydaktycznego, dzięki któremu społeczeństwo uzyska dostęp do wiedzy na temat leśnej struktury oraz ciekawych metod badawczych.
Projekt został podzielony na kilka stref funkcjonalno-przestrzennych. Całość założenia zapewnia dogłębne poznanie lasu z różnych poziomów. Odbiorca ma możliwość obserwacji leśnej tkanki z poziomu korzeni, gruntu oraz koron drzew. Najważniejszą część projektu stanowi ścieżka w koronach drzew o długości ok. 850m. Miękka geometria formy projektu przenika przez leśną tkankę łącząc się z naturalnym środowiskiem. Góruje nad koronami drzew łagodnie schodząc do poziomu gruntu, przedstawiając uczestnikom działań edukacyjnych pełen przekrój pionowy lasu. Jej początek ma miejsce przy pokaźnych rozmiarów dębie. Na kolejne poziomy można wznieść się za pomocą rampy, schodów bądź szklanej windy. Ścieżka w koronach drzew została urozmaicona pod względem wysokościowym tak, aby jak najlepiej wykorzystać zróżnicowaną formę terenu. Drewniana kładka na pewnych odcinkach została przecięta szklanymi „balkonami” zapewniając kompletną obserwację leśnego ekosystemu. Dopełnieniem ścieżek są liczne siedziska umieszczone po drodze oraz stanowiska postojowe z rozpoznawaniem drzew i różnych gatunków roślin.
Pokonując odcinek 180m dochodzimy do wieży obserwacyjnej, która jest najwyższym punktem kompleksu (ponad 40 metrów). Aby nie zaburzyć widoku lasu z perspektywy odbiorcy poruszającego się ścieżką naziemną część elewacyjna zaczyna się na wysokości ok. sześciu metrów odkrywając tym samym rdzeń konstrukcji. Wieża ulokowana na wzniesieniu prowadzi na taras widokowy, z którego można podziwiać dziką naturę narwiańskiego krajobrazu. Poniżej poziomu gruntu znajduje się sala wystawiennicza o przeszklonych ścianach umożliwiających zapoznanie się z strukturą korzeni. Dzięki temu zabiegowi zwiedzający mają możliwość ujrzenia pełnego przekroju lasu od korzeni po korony drzew w jednym pionie. Do pomieszczenia oprócz klatki schodowej i windy prowadzą również trzy pochylnie.
Z perspektywy drogi dojazdowej pierwszym elementem, który przykuwa uwagę jest przystań dla kajakarzy spływających rzeką Narewką. Dlatego jej forma została zbliżona do tradycyjnego, regionalnego budownictwa wsi tego regionu jednak w nowoczesnym i odświeżonym stylu. Użytkownicy po aktywnie spędzonym czasie mogą skorzystać z odpoczynku w domkach letniskowych. Ich konstrukcja została nieznacznie wysunięta nad poziom wody. Krokwie są ułożone konoidalnie tworząc załamaną „falującą” przestrzeń. Duże przeszklenia ścian od strony wody wiążące poniekąd wnętrze z tym, co znajduje się na zewnątrz: rozległym rozlewiskiem Narwi oraz dziką zielenią. Również drewno ułożone na tarasie podkreśla symbiozę otoczenia z obiektem poprzez swoją kontynuację na podłodze wewnątrz budynku. Elementy przystani zostały ze sobą połączone drewnianym pomostem poprowadzonym wśród drzew.
Charakterystycznym elementem wiejskiego krajobrazu powiatu hajnowskiego jest drewniane budownictwo. Nowy zespół budynków odwołuje się do lokalnych wzorców i tożsamości regionu, używając przy tym współczesnych środków wyrazu. Poprzez użyte materiały i sposób zagospodarowania koncepcja wpisuje się w naturalny charakter przestrzeni tworząc z nią harmonijną całość.
Geometria brył, podziały elewacji wieży, przystani oraz balustrad ścieżki odzwierciedlają motywy, które są najbardziej charakterystyczne dla regionu Puszczy Białowieskiej i stanowią o jego tożsamości. Przestrzeń ma również wymiar symboliczny, użytkownicy są otwarci na otaczającą ich przestrzeń, niczym ograniczeni mają kontakt z nieboskłonem.
Pamiętając o najmłodszych w koncepcji został uwzględniony plac edukacyjno-rekreacyjny.Do placu została doprowadzona alternatywna ścieżka powrotna kładki naziemnej. Jej fragment schodzi poniżej powierzchni gruntu ukazując podziemną część leśnego ekosystemu. Profil ziemi, nory leśnych zwierząt, mrowiska można podziwiać poprzez wzmocnione, szklane panele. Konstrukcja została zabezpieczona przed osuwaniem ziemi poprzez drewniane pale. Użytkownicy zmierzając obiema ścieżkami mogą bezpośrednio zapoznać się z bogatą, wielopoziomową strukturą lasu, poprzez procesy zachodzące w leśnej ściółce po korony drzew. Każda z dróg jest oznakowana oraz zawiera tablicę informacyjne dotyczące jej przebiegu.
Założenie jest skierowane do wszystkich grup wiekowych, od najmłodszych po osoby starsze. Kompleks jest dostępny również dla osób niepełnosprawnych, dzięki zastosowaniu odpowiednich rozwiązań funkcjonalnych tj. systemu wind oraz odpowiedniego wymiaru ścieżek naziemnych i powietrznych. Założenie mogłoby funkcjonować cały rok. Stanowiłoby idealne miejsce wypoczynku oraz bazę wycieczek edukacyjnych dla chcących zdobycia wiedzy o leśnej strukturze. Może stać się szansą do powstania nowej wizji rozwoju i poprawy wizerunku regionu. Projekt ma za zadanie ukazać piękno i bogactwo puszczańskich krajobrazów. Pozwala oderwać się od codzienności, wytworzyć emocjonalną więź z naturą, poczuć się współodpowiedzialnym za otaczającą nas przyrodę.
Podlasie jest nieustannie rozwijającym się województwem, o czystym powietrzu i pięknych krajobrazach mającym wiele do zaoferowania mieszkańcom innych regionów Polski, pragnącym choć na chwilę oderwać się od życia w mieście. Projekt dobrze harmonizuje z regionalnym krajobrazem architektonicznym oraz jest silnie związany ze środowiskiem naturalnym. Przedstawiona koncepcja odpowiada współczesnym kierunkom w projektowaniu wiejskich, naturalnych przestrzeni. Łącząc współczesne elementy z przeszłymi powstał projekt nawiązujący do tradycyjnego budownictwa regionu Białowieży. Poprzez użyte materiały i sposób zagospodarowania danego fragmentu przestrzeni kompleks naturalnie wtapia się w krajobraz, podnosząc jego wartość i wzbogacając w walory estetyczne. Projekt stanowi odpowiedź na problem rozwoju regionu stając się przy tym ważnym elementem kulturowym i krajobrazowym, aktywizującym tereny wiejskie. Oprócz pełnienia funkcji dydaktycznej jest miejscem spotkań i integracji lokalnej społeczności, jak i wszystkich odwiedzających.
Celem projektu jest aktywizacja terenów wiejskich poprzez wprowadzenie nowych funkcji. Projekt stanowi odpowiedź na problem rozwoju regionu stając się przy tym ważnym elementem kulturowym i krajobrazowym. Ścieżka w koronach drzew ze względu na swój unikalny charakter i innowacyjne rozwiązania stanowiłaby ewenement na skalę krajową oraz wyróżniałaby się na tle podobnych rozwiązań w pozostałych krajach europejskich.
Opis autorski: Magda Bykowska
