Konkurs na koncepcję architektoniczno-techniczną zwodzonej kładki pieszej przez rzekę Motławę na wyspę Ołowiankę w Gdańsku
Wyróżnienie w konkursie
Projekt konkursowy: Ostrowscy Architekci
Data: Listopad 2012
Lokalizacja: Gdańsk
Zespół autorski: Jarosław Ostrowski, Dagmara Ostrowska, Jan Poborski, Sylwia Ciesielska, Marcelina Szulik, Łukasz Krasuski, Agata Wierzchoń
Współpraca: Mateusz Piwowarski-Bonkers, Karolina Sewera, Maja Zwierz, Natalia Żmijewska
Idea
Lokalizacja projektowanej kładki nad rzeką Motławą to charakterystyczne miejsce o istotnym znaczeniu dla miasta Gdańska. Bliskie sąsiedztwo Starego Miasta, Filharmonii Bałtyckiej oraz kwartału pod planowaną budowę Muzeum Drugiej Wojny Światowej czyni to miejsce niezwykłym. Odpowiadając na zadanie stworzyliśmy projekt wpisujący się u podstawy pierzei panoramy miasta, nie tworząc dla niej konkurencji wizualnej. Głównym założeniem projektowym było stworzenie kładki o jak najbardziej horyzontalnej formie. W rzucie poziomym kładka przyjmuje dwie formy geometryczne: okręgu (po złożeniu) oraz łuku (po otwarciu) smukle łącząc dwa brzegi – Starego Miasta i wyspy Ołowianki. Niezależnie od stanu położenia kładki, pokład jej może być ciągle użytkowany przez osoby na niej przebywające. Punktem wyjścia przy opracowywaniu koncepcji była również analiza istniejących ciągów komunikacji pieszej oraz rowerowej. Wzięto pod uwagę brak łatwego przejścia dla pieszych przechadzających się po nabrzeżu wzdłuż ulicy Wartkiej co zainspirowało do stworzenia kładki o zaokrąglonym kształcie. Obecnie chcąc przejść od Rybackiego Pobrzeża do Filharmonii Bałtyckiej należy dojść aż do kamienicy przy ul. Wartkiej 8, a następnie zawrócić. Podjęte zabiegi projektowe mają na celu upłynnić ruch pieszych i skierować go wprost na gmach filharmonii.
Kładka
Kładka składa się z 22 identycznych segmentów wykreślonych przez podział koła na 24 części (co 15 stopni) a następnie wycięcie dwóch z nich by stworzyć na nabrzeżu przedpole do wchodzenia. Wprowadzona modułowość segmentów podkreśla prostą formę kładki, ułatwia wykonywanie prac konserwacyjnych oraz w razie wystąpienia awarii przyspiesza jej usunięcie.
Konstrukcja
Konstrukcję kładki stanowią 22 elementy zachodzące na siebie w sposób wzajemnie się usztywniający. Inspiracją do tego nowatorskiego typu konstrukcji były połączone ze sobą pudełka. Próby przeprowadzone na dziesięciu szufladkowych pudełkach potwierdziły możliwości nośne takiego układu. Podstawowy układ nośny to pas skrzyń o wymiarach 60 x 200 cm. wchodzących jedna w drugą. Dodatkowym usztywnieniem są trzpienie przechodzące przez dwa sąsiadujące elementy, zapewniając stałość konstrukcji oraz mocowanie siłownikom. Podest podtrzymywany zespawaną konstrukcją blachownic jest przynitowany do pasa nośnego. Wewnętrzną balustradę o wysokości 1,4 m wykonano z klejonego szkła hartowanego w celu zapewnienia dzieciom możliwości podziwiania panoramy Gdańska w momencie otwarcia kładki lub obserwowania imprez odbywających się na pływających scenach w fazie gdy kładka jest zamknięta.
Mechanizm
Proponowany mechanizm pozwala na brak podpór w korycie rzeki. Elementy nośne są nieustannie trzymane przez siłowniki hydrauliczne. Pierwsze i ostatnie trzy elementy są nieruchome względem siebie. Pozostałe dzięki instalacji obracają się jednocześnie o kąt 11 stopni tworząc przewieszenie nad korytem rzeki i osiadając na łożysku rolkowym usytuowanych na nadbudowanej części nabrzeża po stronie wyspy. Rolki zapewniają płynne, posuwiste osiadanie kładki aż do momentu całkowitego złączenia z licem nadbrzeża. W tej pozycji siłowniki są maksymalnie rozłożone, usztywniają konstrukcję tworząc bezpieczną przeprawę. W razie potrzeby awaryjnego otwarcia kładki przewidujemy zainstalowanie silnika spalinowego umożliwiającego ruch siłowników w razie braku dostaw energii elektrycznej.
Materiały
Konstrukcja kładki to układ dźwigarów w formie blachownic skrzynkowych wykonanych ze stali konstrukcyjnej – niskostopowej. Elementy usztywniające – belki wzmacniające, stężenia, wiatrownice, tężniki wykonane ze stali konstrukcyjnej ogólnego przeznaczenia.
Obudowa skrzyni pasa nośnego jest mocno mikroperforowana (otwory do 5mm) w celu uzyskania mniejszej masy tych elementów. Nocne oświetlenie bardzo dobrze iluminuje perforację, tworząc niezwykle ciekawy efekt. Barierka wewnętrzna ze szkła klejonego hartowanego, mocowana punktowo bezpośrednio do wewnętrznej burty kładki.
Poręcze wykonane z rur ze stali nierdzewnej.
Budynek obsługi w konstrukcji żelbetowej, osłonowa ściana frontowa przeszklona w aluminiowym systemie fasadowym, stropodach budynku zakłada wykonanie zielonego dachu.
Trybuny po stronie wyspy wykonane z żelbetowych elementów prefabrykowanych, siedziska wykonane z impregnowanego drewna sosnowego.
Pływające platformy tworzywo sztuczne, sklejka wodoodporna, żelbetowe kotwice.
System zarządzania ruchem
System sygnalizacji świetlnej, głosowej oraz automatycznie zamykane barierki ostrzega przechodniów. Przewiduje się zainstalowanie na brzegach, w miejscach wejść na kładkę, barierek sterowanych elektronicznie przez przeszkolonego pracownika. Zintegrowany system kierowania ruchem wodnym zapewnia bezkolizyjność. Przewiduje się umieszczenie boi naprowadzających na właściwy tor wodny oraz sygnalizatorów dźwiękowych. Na ekranach LED podawany będzie przybliżony czas oczekiwania na przeprawę.
Budynek towarzyszący
Projektowany budynek dla obsługi zlokalizowany jest po stronie wyspy. Położenie zapewnia dobrą widoczność na most, tor wodny oraz otoczenie z częścią nabrzeża. Przewiduje się wyposażenie budynku we wszystkie instalacje niezbędne w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi, tj. instalację elektryczną, wodno-kanalizacyjną, wentylację i ogrzewanie.
Zaprojektowany układ wnętrza zapewnia dostępność dla osób niepełnosprawnych poruszających się na wózku inwalidzkim. Dzięki całkowitemu przeszkleniu fasady pracownik stale może obserwować zmieniającą się sytuację. W pomieszczeniu dla obsługi kładki zaprojektowano pulpit sterowniczy: zwodzenia kładki, sygnalizacji świetlnej i akustycznej oraz mechanizmu zamykania przejść. Most będzie całkowicie monitorowany dzięki zainstalowanemu systemowi kamer.
W drugiej części budynku zaprojektowano poczekalnię wraz z funkcją towarzyszącą – punktem informacji. Miejsce ma służyć w czasie niesprzyjających warunków atmosferycznych za schronienie dla pieszych w razie przedłużającego się czasu otwarcia kładki. Punkt informacji będzie filią oddziału przy ul. Długi Targ 28/29. Przez wzgląd na położenie może promować wydarzenia w Filharmonii Bałtyckiej oraz prowadzić dystrybucję biletów na koncerty. Forma budynku wpisuje się w sztucznie usypaną skarpę parkingu w celu ukrycia kubatury budynku.
Zagospodarowanie nabrzeża wyspy
Budynek obsługi płynnie przechodzi w konstrukcję trybun. Spójna forma pełni funkcję przestrzeni miejskiej przeznaczonej dla turystów oraz lokalnej społeczności. Schody terenowe, uformowane w skarpie mogą być wykorzystane jako miejsce spotkań lub trybunę do widowisk odbywających się na rzece Motławie, bądź na placyku ukształtowanym przy nabrzeżu wyspy. Na placyku proponujemy instalację świetlną przy wykorzystaniu żarówek LED. Ma to być interaktywna platforma, która pod naciskiem stóp przechodniów zmieniałaby kolory oraz kształty wyświetlanych obrazów. Utworzenie takiego bulwaru reaktywuje życie miejskie po tej stronie rzeki, podnosząc wzrost zainteresowania tym miejscem, szczególnie dla turystów z dziećmi.
Zaprojektowane zejście z kładki na wyspę Ołowiankę przewiduje dobudowanie do istniejącego, remontowanego nabrzeża, klinowego fragmentu posadowionego na palach. Zejście, budynek obsługi oraz proponowana instalacja świetlna gwarantuje nienaruszalność elementów nośnych pasa remontowanego nabrzeża o szerokości 5m od krawędzi, zapewniając płynność ruchu w spacerowej części nabrzeża.
Zagospodarowanie nabrzeża przy ul. Wartkiej
W celu usprawnienia komunikacji w okolicach kładki od strony Starego Miasta zaproponowano przebudowę zejść pomiędzy wysokim i niskim nabrzeżem. Proponujemy budowę pochylni o nachyleniu 6%. Zabieg ten znacznie poprawia i upłynnia komunikację, zwłaszcza rowerową, pozwalając bez przeszkód pokonać różnicę poziomów. Przed kamienicą przy ul. Wartkiej 8 pozostawiono szerokość chodnika zbliżoną do istniejącej.
Pływające sceny
W projekcie przewidziano realizację unoszących się na wodzie platform – mobilnych scen. Trzy okrągłe pływające sceny dryfujące niczym morskie boje symbolizują Trójmiasto. Przykuwając uwagę przechodnia tworzą oryginalną, wielofunkcyjną przestrzeń publiczną do dowolnego wykorzystania jak: koncerty, występy taneczne, indywidualne prezentacje artystów ulicznych, pokazy mody, wystawy, prezentacje sztuk walki, bursztynowe happeningi. Zastosowanie lekkich tworzyw sztucznych w konstrukcji platform zapewnia im odpowiednią wyporność. Dodatkowo w celu zniwelowania problemu falowania powierzchni wody zastosowano w platformach system wodno-pływakowy stabilizujący poziom scen. Wejście na platformy znajduje się przy nabrzeżu Starego Miasta. Platformy są zakotwiczone do dna i dryfują na powierzchni rzeki w obrębie wyznaczonym zarysem koła utworzonego po zamknięciu kładki. Nie zachodzą na tor wodny, pozostawiając 40 m światła poziomego dla wyznaczonego toru. Odpowiednie poziome położenie platform na wodzie zostało zapewnione linami cumowniczymi, które napędzane silnikiem elektrycznym gwarantują bezpieczne zejście/wejście artystów na sceny. Oświetlenie platform oraz nocną iluminację scen zapewnia instalacja diod umieszczonych na wewnętrznej burcie kładki.
