Szkoła Podstawowa w Książenicach została zrealizowana na podstawie projektu biura PALK Architekci, wyłonionego w ogólnopolskim konkursie architektonicznym. Warszawska pracownia to zdobywcy wielu nagród i wyróżnień, autorzy m.in. wielokrotnie nagradzanego Centrum Geoedukacji w Kielcach.
Lokalizacja: Książenice koło Grodziska Maz., al. E. Marylskiego 3
Autorzy: PALK architekci, Piotr Hardecki (główny projektant),
Marta Czarnomska -Siecke, Krzysztof Łaniewski-Wołłk, Łukasz Stępniak
Generalny wykonawca: Dorbud S.A
Inwestor: Gmina Grodzisk Mazowiecki
Powierzchnia terenu: 1,29ha
Powierzchnia zabudowy: 3222 m2
Powierzchnia całkowita: 5037 m2
Kubatura: 24 521 m3
Projekt: 2010 / 2011
Realizacja: 2011 / 2012
Zdjęcia: Bartek Makowski
Opis inwestycji
Od końca lat dziewięćdziesiątych zeszłego wieku, na terenie osady Książenice położonej w pobliżu Grodziska Mazowieckiego powstało duże osiedle mieszkaniowe o charakterze nawiązującym do pobliskich miast – ogrodów; Podkowy Leśnej, Komorowa, Milanówka. W 2009 roku został ogłoszony ogólnopolski konkurs architektoniczny na koncepcję szkoły podstawowej dla 575 uczniów. Do realizacji wybrano projekt zespołu PALK Architekci, nawiązujący skalą i materiałami do okolicznej zabudowy jednorodzinnej.
Budynek uformował fragment pierzei ulicznej wzdłuż głównej alei osiedla, z dominantą w najbardziej eksponowanym narożniku działki (wejście główne). W założeniach autorów szkoła miała posiadać charakter środowiskowy – po zajęciach sala gimnastyczna, biblioteka, jadalnia, świetlice i wybrane pracownie dydaktyczne (pracownia komputerowa, sale językowe itp.), przylegające do dwupoziomowego holu mogły zostać udostępnione mieszkańcom. Na terenach przyszkolnych został zaprojektowany niewielki park o charakterze sportowo – rekreacyjno – dydaktycznym. Parkowe otoczenie szkoły miało stanowić atrakcyjną oprawę dla wszelkiego rodzaju aktywności na świeżym powietrzu, będących antidotum na coraz bardziej statyczny tryb życia dzieci (i ich rodziców).
Zagospodarowanie terenu
W programie parku znalazły się boiska sportowe z bieżnią i niewielką widownią, plac zabaw dla uczniów, płytkie zbiorniki retencyjne z kolekcją roślin wodnych, zasilane przez wody opadowe (głębokość 20-30 cm), murawy rekreacyjne, zieleń niska i wysoka. Wyjścia z klas na parterze pozwoliły na zakładanie i pielęgnację przez młodsze dzieci rabat kwiatowych w ogródkach bezpośrednio przylegających do klas. Rośliny mogą stanowić pomoc dydaktyczną na lekcjach o tematyce ekologiczno-przyrodniczej, zadbane rabaty są również wizytówką szkoły od strony głównej alei osiedla. Plac przedwejściowy oraz fragment dziedzińca przylegający do holu wykonano z kostki betonowej przetykanej promienistymi pasmami kostki ozdobnej. Na wprost wejścia głównego został zasadzony dąb. Oddzielne wejście do części sportowej, miejsca postojowe i wjazd na teren zaprojektowano przy sali gimnastycznej.
Układ funkcjonalny
Szkoła podstawowa została zaprojektowana jako budynek piętrowy w układzie korytarzowym. Wejście i dwupoziomowy hol, razem z jadalnią i biblioteką są powiązane widokowo z dziedzińcem. W holu znajduje się również sklepik, główna klatka schodowa i winda dla niepełnosprawnych. Po obu stronach wejścia rozmieszczono szatnie klas młodszych i starszych w formie aneksów holu, co ułatwia kontrolę i podnosi atrakcyjność tych pomieszczeń. Obok szatni znalazły się świetlice.
Na parterze jest zlokalizowane skrzydło dydaktyczne dla klas 0-3, natomiast dydaktyka klas starszych znajduje się na piętrze. Przewidziano narożnikowe oświetlenie sal lekcyjnych z dodatkowymi naświetlami w najwyższej części dachu (na piętrze), lub naświetlami do korytarza (parter). Szeroki nieregularny korytarz, z dużymi przeszkleniami na ogród szkolny pełni funkcje komunikacji i rekreacji. Nad wejściem głównym, łatwo dostępne z holu, znajdują się pomieszczenia administracyjne i pokój nauczycielski.
Rozwiązania materiałowe
Fasady zostały pokryte tynkiem w kolorze białym. Ściany szczytowe w rejonie głównego wejścia i fragmenty elewacji zaakcentowano okładziną ceglaną. Dachy spadziste pokryto dachówką. Dachy płaskie wykonano w technologii dachu zielonego. Większe przeszklenia w systemie ścian kurtynowych (szklenie bezpieczne).
Założeniem architektów było zaprojektowanie szkoły przyjaznej najmłodszym użytkownikom. We wnętrzach zastosowano naturalne, niealergizujące materiały wykończeniowe służące podwyższeniu parametrów użytkowych pomieszczeń: linoleum zamiast wykładzin PCV na podłogach, akustyczne sufity podwieszone, okładziny ceglane ścian w miejscach narażonych na szczególnie intensywne użytkowanie. Detale opracowano w taki sposób, aby zmniejszyć możliwość ewentualnych urazów.
Ważnym elementem architektury jest kolorystyka, która służy bezpieczeństwu i ułatwieniu orientacji uczniów na terenie szkoły. Wybrane ściany i drzwi poszczególnych sal mają te same barwy, co wieszaki i szafki w szatniach, a barwne kropki na szybach mają poprawiać ich widoczność. Wzory na podłodze zachęcają uczniów do rekreacji czynnej – skakania, gry w twistera, a nawet w szachy. Pod schodami i na korytarzach zaprojektowano nieformalne miejsca odpoczynku. Cieszą się one dużą popularnością wśród dzieciaków.
Szkołę podstawową w Książenicach zrealizowała firma DORBUD S.A w latach 2011-2012 za około 18 mln złotych. Inwestycja została sfinansowana przez miasto i gminę Grodzisk Mazowiecki.
Arch. Piotr Hardecki
www.pharch.pl
